Råheim krins

Kartutsnitt frå fylkesatlas.no

Foto: Sogn og Fjordane fylkeskommune og Fylkesmannen i Sogn og Fjordane

Råheim krins låg i Gaular kommune i Sunnfjord. Råheim krins vart slegen saman med nabokrinsane i 1962, då den nye sentralskulen i Viksdalen opna.

Skulehus

Skulehuset på Råheim vart bygd i 1905.

I 1966 vart det rettssak mellom Gaular kommune og eigar av bruket skulehustomta vart skilt ut ifrå, om tomta skulle tilbakeførast til bruket no som skulehuset ikkje lenger var i bruk og borna gjekk på skule i Viksdalen. Kommunen tapte og vart dømd til å ta vekk skulehuset frå tomta.

Lærarar

Etternamn	Fornamn	Fødd	Skule	Tilsett år	Slutta år	Utdanning frå	Merknad
Gjertland	Andreas		Råheim og Øvrebotten	1885	1887
Foss	Mads		Råheim og Øvrebotten

Hetle-saka

Mikal Gjertsen Hetle, som var ein av dei dømde i den såkalla "Hetle-saka", var medlem i tilsynsutvalet for Råheim skulekrins. Jan Anders Timberlid skriv i Bygdbok for Gaular band 3 at Hetle kom på kant med misjonsfolket i bygda mellom anna i samband med at lærar Anders Gjerland like før jul i 1886 vart skulda for å ha "leget kjæreste" og "søgt seng" med ei ukonfirmert jente.. Timberlid skriv at det var sterke krefter i indremisjonsmiljøet som ønska lærar Gjertland bort, men at Mikal Hetle ikkje ville vitne mot Gjertland. Etter Gjertland vart avsett, vart Mads Foss ny lærar. Han kom også i krangel med misjonsfolket, fordi dei ikkje vaska etter seg når skulehuset var brukt til misjonsmøte. Som oppsynsmann for skulen nekta Mikal Hetle dei å bruke skulehuset til møter etter klagar frå lærar Foss. Timberlid peikar på desse to sakane som noko av det som, saman med eigedomskonflikar i bygda, la grunnlaget for det seinare justismordet mot Mikal Hetle.

Foto

Råheim, Gaular, Sogn og Fjordane. Lite hvitt skolehus, rødt uthus ved sidan av. Bygget i 1905. Registrering utført 1958-59 av Johan Sciong for Norsk Lærarlag

Foto: Johan Sciong/Norsk Folkemuseum/Digitalt museum

Råheim, Gaular, Sogn og Fjordane. Oppslag om kretsmøte om skoletomt. Registrering utført 1958-59 av Johan Schiong for Norsk Lærarlag

Foto: Johan Sciong/Norsk Folkemuseum/Digitalt museum

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

• Timberlid, Jan Anders (1995) Bygdebok for Gaular band 3: Gaular 1865-1990 - Samarbeid og motsetningar. – [Gaular sogenemnd]. ISBN 8299453844.

• Møtebok for tilsynsutvalet ved Råheim krins, 1890-1918
• Protokoll over undervisningspliktige born for Hestad krins, Øvrebotten krins og Vasstrand krins, 1892-1906. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Protokoll over undervisningspliktige born for Råheim krins, Vasstrand krins og Øvrebotten krins, 1893-1924. Digitalarkivet.no på Digitalarkivet.no.
• Avgangsvitnesbyrd for Råheim skule, Vasstrand skule og Øvrebotten skule, 1892-1951. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Hovudbok for Råheim skule, 1918-1962. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Hovudbok for Råheim skule, 1951-1953. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Skuleprotokoll for Viken skule, Råheim skule og Øvrebotten skule, 1868-1877. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Skuleprotokoll for Råheim skule og Øvrebotten skule, 1878-1889. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Skuleprotokoll for Råheim skule, Øvrebotten skule og Vasstrand skule, 1890-1917. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Dagbok for Viken skule, Råheim skule og Øvrebotten skule, 1872-1877. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Dagbok for Råheim skule, Øvrebotten skule og Vasstrand skule, 1878-1897. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Dagbok for Råheim skule og Øvrebotten skule, 1897-1945. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Dagbok for Råheim skule, 1945-1962. Digital versjon på Digitalarkivet.no.

• Firda 1966.03.01. 19660301. Digital versjon på Nettbiblioteket.

Digitale kjelder

• Oppslag om kretsmøte om skuletomt, Registrering av gamle skulehus i Hordaland og Sogn og Fjordane, initiert av Noregs Lærarlags skulehistorienemnd og utført av Johan Schiong, Bergen 1958-59.