Heddal stavkyrkje

Heddal stavkyrkje
	Foto: Siri Iversen (2011).
Stad:	Heddal
Byggeår:	trolig 1200-tallet
Endringar:	restaurert 1849–1851 og 1950-åra
Kyrkjegard:	Heddal kyrkjegard
Kyrkjesamfunn:	Til 1537: Den katolske kyrkje; Etter 1537: Den norske kyrkje
Bispedøme:	Agder og Telemark
Prosti:	Aust-Telemark
Prestegjeld:	Heddal
Fellesråd:	Notodden
Sokn:	Heddal
Teknikk:	stav
Materiale:	tømmer

Heddal stavkyrkje
	Foto: Siri Iversen (2011).
Stad:	Heddal
Byggeår:	trolig 1200-tallet
Endringar:	restaurert 1849–1851 og 1950-åra
Kyrkjegard:	Heddal kyrkjegard
Kyrkjesamfunn:	Til 1537: Den katolske kyrkje; Etter 1537: Den norske kyrkje
Bispedøme:	Agder og Telemark
Prosti:	Aust-Telemark
Prestegjeld:	Heddal
Fellesråd:	Notodden
Sokn:	Heddal
Teknikk:	stav
Materiale:	tømmer

Heddal stavkyrkje, tidlegare kalla Hitterdalens kirke, er den største av stavkyrkjane. Ho står i Heddal i Notodden kommune, og er framleis hovedkyrkje i Heddal sokn. Sidan 1990 har soknet også hatt Heddal låvekyrkje, som vert nytta om vinteren for å spara stavkyrkja for slitasje. Kyrkja er eit viktig turistmål, og mange kjem for å gifte seg der.

Kyrkja vart truleg reist mellom 1200 og 1250. Dendrokronologisk analyse har påvist at det er noko eldre tømmer i kyrkja, så det kan ha stått ei kyrkje på staden også før den tid. Ho er reist som ei trearma korskyrkje.

Ved reformasjonen vart interiøret endra, og også seinare restaurering har ført til endringar frå det opphavlege interiøret. Kyrkja forfall kraftig etter reformasjonen. Den fyrste store restaureringa fann stad 1849–1851. Ei ny stor restaurering vart gjennomført i 1950-åra.

Galleri

Foto: Hans P. Hosar (2013).
Vestsida med hovudinngangen, teikna av Johan Christian Claussen Dahl, 1837.
Vestsida med hovudinngangen.
Foto: Axel Lindahl (1880-åra).
Vestsida med hovudinngangen.
Foto: Siri Iversen (2011).
Vestsida med hovudinngangen.
Foto: Hans P. Hosar (2013).
Stavkyrkja i vinterskrud.
Foto: Rebekka Mordt Hosar (2013).
Kyrkja frå sørvest.
Foto: Hans P. Hosar (2013).
Kyrkja sett frå søraust.
Foto: Marthinius Skøien (omkr. 1890–1910).
Kyrkja sett frå søraust.
Foto: Marthinius Skøien (omkr. 1890–1910).
Kyrkja sett frå søraust, med bunadskledd følgje.
Foto: Marthinius Skøien (omkr. 1890–1910).
Kyrkja sett austfrå, langs Heddalsvegen.
Foto: Marthinius Skøien (omkr. 1890–1910).
Kyrkja sett austfrå.
Foto: Axel Lindahl (1880-åra).
Sørsida av kyrkja, teikna av Johan Christian Claussen Dahl, 1837.
Sørsida av kyrkja. Frå Wladimir Moe sin bok Gamle norske kirker, utgjeve 1922.
Interiør, teikna av Johan Christian Claussen Dahl, 1837.
Interiørelement og ornamentikk, teikna av Johan Christian Claussen Dahl, 1837.
Interiør, sett mot koret. Frå Wladimir Moe sin bok Gamle norske kirker, utgjeve 1922.
Teikning av svalgangen, frå Nordiska taflor, utgjeve 1865–1868.
Vestportalen, teikna av Johan Christian Claussen Dahl, 1837.
Grunnplan, teikna av Johan Christian Claussen Dahl, 1837.
Avfotografert tegning fotografert av Ole Tobias Olsen mellom 1860-1900. nb.no
Nasjonalbiblioteket
Heddal stavkirke. Foto: Therese Foldvik (2020)