Skulehistorie i Solund

Skulehistorie i Solund skal gi ei oversikt over skulekrinsar, skulehus, skulevegar, statistikk, kjelder og arkiv frå Solund kommune si skulehistorie. Kommunen vart skipa i 1858 under navnet Utvær. Før dette var Solund ein del av Gulen kommune. Kommunenamnet vart i 1893 endra til Sulen, og i 1920 til Solund. I 1964 vart øya Losna overført frå Gulen kommune til Solund kommune.

Solund var den første tida delt i to skuledistrikt - eitt ytre og eitt indre. Grensa gjekk gjennom Dalesundet. Dei to distrikta vart delte i roder, og i 1864 vart desse erstatta av 12 skulekrinsar. Før det kom fastskule for læraren og elevane frå hus til hus, frå gard til gard. Det var meininga at alle skulle bidra, og det vart halde skule i stover rundt om i kommunen. Talet på ungar kunne av fleire grunnar variere frå dag til dag, men i 1833 var det 204 skulepliktige born i Solund.

Fram til 1900 auka talet på krinsar sterkt, og var heilt oppe i 17. Det mest vanlege talet var 14 skulekrinsar. Men i 1897 var det berre kommunale skulehus i Hardbakke og Hersvik. Elles heldt ni til i leigde, faste skulelokale, og tre krinsar hadde framleis omgangsskule.

Målet er å utvide denne artikkelen med mest mogleg fakta. Bidra gjerne med meir informasjon.

Skulekrinsar

Oversikt over skulekrinsar

1892	1894	1962	1963/64	1964/65
Utvær	Utvær	Utvær (gjekk på Indrevær)
Indrevær	Indrevær	Indrevær	Indrevær	Indrevær
Straumen	Straumen	Straumen	Straumen	Straumen
Trovåg	Trovåg	Trovåg	Trovåg	Trovåg
Vågane	Vågane	Vågane	Vågane	Vågane
Dalesund	Dalesund	Dalesund	Dalesund	Dalesund
Ytrøy / Storøy	Ytrøy / Storøy	Ytrøy / Storøy	Ytrøy / Storøy	Ytrøy / Storøy
Lågøyna	Lågøyna
Hardbakke	Hardbakke	Hardbakke	Hardbakke	Hardbakke
Hersvik	Hersvik	Hersvik	Hersvik	Hersvik
Færøy	Færøy	Færøy	Færøy	Færøy
Hagefjord	Hagefjord	Hagefjord	Hagefjord
Dumbefjord	Dumbefjord	Dumbefjord (Dumba)	Dumbefjord (Dumba)
	Austrefjord	Austrefjord
		Leknessund
		Nesøy	Nesøy
		Strand	Strand	Strand
			Losna	Losna

Lærarar

• Torkjel Jensen Grytten starta som lærar i Ytre distrikt i 1822, og var lærar i Solund i 50 år. I 1844 bygde han fastskule på Indrevær.

Etternamn	Fornamn	Fødd	Skule	Tilsett år	Slutta år	Utdanning frå	Merknad

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

• Hamre, Magne. Litt skulehistorie frå 60-åra. Solund Sogeskrift 2016, s 69-93.
• Evensen, Cecilie. Austrefjord skulekrins. Solund sogeskrift år 2003. s.142-157
• Steinsund, Hans H. Skuleborn frå Utvær. Solund sogeskrift år 2013. s.65-66
• Eide, Gunnfrid/Sanden, Oddlaug Minne frå skuletida mi. Solund sogeskrift år 2013. s.78-86
• Mjåtvedt, Cecilie Lovise (1981) Sulingane seie so- – Norsk folkeminnelag : i kommisjon hjå Aschehoug. ISBN 8203104754.
• Femårsmelding 1892-1895, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane
• Strand, Alf (1981) Solund i fortid og notid – Forfatterne. ISBN 8271010964.

Digitale kjelder

• Steinsund, Hans H. Omgangsskulen i Solund, ein runddans frå dør til dør. Kulturhistorisk leksikon, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane
• Steinsund, Hans H. Gamleskulen på Hardbakke. Kulturhistorisk leksikon, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane
• Steinsund, Hans H. Det gamle ungdomshuset på Hardbakke. Kulturhistorisk leksikon, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane

• Starheim, Ottar. Skular i Solund. Allkunne/NRK Sogn og Fjordane fylkesleksikon

Ikkje-prenta kjelder

Skulehistorie i Solund er ein del av prosjektet Skulen min - eit kartleggings- og formidlingsprosjekt om skulehistorie i Sogn og Fjordane. Bli med å bidra med fakta eller forteljingar frå din skule og di skuletid! Sogn og Fjordane fylkeskommune og Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane står bak prosjektet. Alle sider knytt til prosjektet er tilgjengelege i denne kategorien. Les meir på www.skulenmin.no.