Eidfjord kommune: Forskjell mellom sideversjoner

Fra lokalhistoriewiki.no
Hopp til navigering Hopp til søk
({{nn}})
m (Robot: Erstatter mal: WP-artikkel)
 
(23 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist)
Linje 7: Linje 7:
| bildetekst            =  
| bildetekst            =  
| historisknavn        =
| historisknavn        =
| kommunenummer        = 1232
| kommunenummer        = 4619
| areal                = <!--legges inn automatisk!-->
| areal                = <!--legges inn automatisk!-->
| befolkning            = <!--oppdateres automatisk!-->
| befolkning            = <!--oppdateres automatisk!-->
| befolkningsår        = <!--oppdateres automatisk!-->
| befolkningsår        = <!--oppdateres automatisk!-->
| fylke                = [[Hordaland]]
| fylke                = [[Vestland fylke|Vestland]]
| administrasjonssenter = [[Eidfjord]]
| administrasjonssenter = [[Eidfjord]]
| grunnlagt            = 1891 / 1977
| grunnlagt            = 1891 / 1977
Linje 21: Linje 21:
}}
}}
<onlyinclude><includeonly>[[Fil:1232 Eidfjord komm.png|thumb|120px]]</includeonly></onlyinclude>
<onlyinclude><includeonly>[[Fil:1232 Eidfjord komm.png|thumb|120px]]</includeonly></onlyinclude>
{{thumb|Vøringsfossen 1999.JPG|Vøringsfossen i 1999.|Stig Rune Pedersen}}
<onlyinclude>'''[[Eidfjord kommune]]''' er ein kommune inst i [[Eidfjorden]] i [[Hardanger]] i [[Vestland fylke]] (før 1. januar 2020 i [[Hordaland]]). Han grensar til vestlandsherada [[Voss herad|Voss]] i nord og [[Ullensvang kommune|Ullensvang]] i sørvest. Austom fylkesgrensa til [[Buskerud fylke|Buskerud]] ligg [[Hallingdal|hallingdalskommunen]] [[Hol kommune|Hol]] og [[Nore og Uvdal kommune|Nore og Uvdal]] i [[Numedal]]. Eidfjord kommune vart oppretta i 1891 då han vart skilt ut frå [[Ulvik kommune|Ulvik]]. I 1964 vart Eidfjord slegen saman med Ullensvang, men vart eigen kommune att i 1977. Eidjord vart dermed ein av dei såkalla «[[skilsmissekommune|skilsmissekommunane]]».</onlyinclude>
<onlyinclude>'''[[Eidfjord kommune]]''' er ein kommune inst i [[Eidfjorden]] i [[Hardanger]] i [[Hordaland fylke|Hordaland]]. Han grensar til hardangerherada [[Granvik herad|Granvin]] i nord og [[Ullensvang herad|Ullensvang]] i sørvest. Austom fylkesgrensa grensar han til [[Buskerud fylke|buskerudskommunane]] [[Hol kommune|Hol]] i [[Hallingdal]] og [[Nore og Uvdal kommune|Nore og Uvdal]] i [[Numedal]]. Eidfjord kommune vart oppretta i 1891 då han vart skilt ut frå [[Ulvik]]. I 1964 vart Eidfjord slegen saman med Ullensvang, men vart eigen kommune att i 1977.</onlyinclude>


==Eksterne lenker==
Kommunen er med sine 931 innbyggjarar (pr. 2018) ein av dei minste i fylket. Folketalet har vore nokolunde stabilt på 2000-talet, men ligg allikevel berre på 80 % av nivået i 1945. Kommunesenteret [[Eidfjord (tettstad)|Eidfjord]], som ligg ved munningen av [[Eio]] i Eidfjorden, har 539 innbyggjarar. Den andre tettbebygde staden i kommunen er [[Øvre Eidfjord]] ved sørenden av [[Eidfjordvatnet]].
* [http://www.nb.no/nbsok/search?action=search&mediatype=bilder&format=Digitalt%20tilgjengelig&view=thumbnailView&thumbnailSize=browsing&pageSize=50&sortBy=ranking&searchString=flyfoto%20AND%20Eidfjord Flyfoto frå Eidfjord kommune] hjå [[Nasjonalbiblioteket]]


[[image:Flintoe Simedal og Eidfjord 1822.jpg|thumb|300px|Folkedraktar frå Simadalen og Eidfjord. ([[Johannes Flintoe]])]]
Om lag 90 % av Eidfjord kommune ligg over 900 moh. [[Hardangervidda]], med [[Hardangervidda nasjonalpark]], utgjer mestedelen av desse fjellareala. 
[[kategori:Eidfjord kommune|*]]
 
[[kategori:Hardanger]]
== Økonomisk utvikling ==
 
Eidfjord har frå gammalt vore ei jordbruksbygd, trass i at berre 1 % av arealet er oppdyrka. Sauenæringa er no den viktigaste.
 
Turisttrafikken i Hardanger byrja på slutten av 1800-talet. I Eidfjord var [[Vøringsfossen]] den største attraksjonen. Det vart bygd hotell i både tettstaden Eidjord, der det var dampskipsbryggje, og ved fossen. Etter at [[Bergensbana]] opna, i 1909, kom det fleire turistar til Hardangervidda, og desse drog ofte vidare ned [[Måbødalen]].
 
På 1970-talet byrja kraftutbyggjinga i Eidfjord. Med store areal som låg høgt, og med bratt fall ned mot fjorden, hadde bygda grunnlag for stor kraftproduksjon. Samstundes vart det større motstand mot omfattande naturinngrep, og etter rikspolitisk strid vart Hardangervidda nasjonalpark etablert. I Eidfjord vart Veig-, og Erdalsvassdraga verna, og Vøringsfossen vart sikra ei sommarvassføring på om lag 1/3 av den uregulerte vassføringa. Eidfjord er allikevel den tredje største kraftkommunen i Noreg, etter [[Suldal kommune|Suldal]] og [[Sirdal kommune|Sirdal]].
 
== Galleri ==
<gallery>
Fil:Flintoe Simedal og Eidfjord 1822.jpg|Folkedraktar frå Simadalen og Eidfjord.{{byline|Johannes Flintoe}}
Fil:Vøringsfossen 1999.JPG|Vøringsfossen i 1999.{{byline|Stig Rune Pedersen}}
Fil:Fossli turisthotell - no-nb digifoto 20160222 00128 NB MIT FNR 00971.jpg|Fossli turisthotell ved Vøringsfossen.{{byline|Ukjend/Nasjonalbiblioteket}}
Fil:Eidfjord gamle kirke - no-nb digifoto 20160222 00099 NB MIT FNR 00954.jpg|Eidfjord gamle kyrkje.{{byline|Ukjend/Nasjonalbiblioteket}}
Fil:Øvre Eidfjord - no-nb digifoto 20151008 00100 NB MIT FNR 07918.jpg|Fjellgard i Øvre Eidfjord.{{byline|Ukjend/Nasjonalbiblioteket}}
Fil:Kjeåsen i Eidfjord.jpg|Utsyn frå garden Kjeåsen.{{byline|Commons-brukeren Sondrekv}}
</gallery>
 
== Kjelder og litteratur ==
 
*{{SNL-artikkel|https://snl.no/Eidfjord|Eidfjord}}
*[https://no.wikipedia.org/wiki/Skilsmissekommune «Skilsmissekommune»], Wikipedia
 
==Vidare lesing==
*Grove, Knut: ''Eidfjord 1891-2010. Frå fjord til fjell''. Utg. Fagbokforlaget. 2010. 477 s. ISBN 978-82-450-1076-3.
*Lægreid, Tobias og Agnes: ''Gards- og ættesoge for Eidfjord''. Red. Einar Richter Hanssen. Utg. Eidfjord kommune. 1992. 592 s. ISBN 82-992675-0-1. {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2014070905002}}
 
[[Kategori:Eidfjord kommune|*]]
[[Kategori:Hardanger]]
[[Kategori:Etableringer i 1891]]
[[Kategori:Etableringer i 1891]]
[[Kategori:Etableringer i 1977]]
[[Kategori:Etableringer i 1977]]
[[Kategori:Opphør i 1964]]
[[Kategori:Opphør i 1964]]
{{spire}}
{{nn}}
{{nn}}

Nåværende revisjon fra 26. apr. 2024 kl. 11:07

Eidfjord kommune
1232 Eidfjord komm.png
Basisdata
Kommunenummer 4619
Fylke Vestland
Kommunesenter Eidfjord
Areal 1393.13  km²
Areal land 1393.13  km²
Areal vann 0  km²
Folketall 962 (2023)
Grunnlagt 1891 / 1977
Sammenslåing(er) 1964: Ullensvang, eigen kommune att i 1977
Målform Nynorsk
Nettside Nettside

Eidfjord kommune er ein kommune inst i Eidfjorden i Hardanger i Vestland fylke (før 1. januar 2020 i Hordaland). Han grensar til vestlandsherada Voss i nord og Ullensvang i sørvest. Austom fylkesgrensa til Buskerud ligg hallingdalskommunen Hol og Nore og Uvdal i Numedal. Eidfjord kommune vart oppretta i 1891 då han vart skilt ut frå Ulvik. I 1964 vart Eidfjord slegen saman med Ullensvang, men vart eigen kommune att i 1977. Eidjord vart dermed ein av dei såkalla «skilsmissekommunane».

Kommunen er med sine 931 innbyggjarar (pr. 2018) ein av dei minste i fylket. Folketalet har vore nokolunde stabilt på 2000-talet, men ligg allikevel berre på 80 % av nivået i 1945. Kommunesenteret Eidfjord, som ligg ved munningen av Eio i Eidfjorden, har 539 innbyggjarar. Den andre tettbebygde staden i kommunen er Øvre Eidfjord ved sørenden av Eidfjordvatnet.

Om lag 90 % av Eidfjord kommune ligg over 900 moh. Hardangervidda, med Hardangervidda nasjonalpark, utgjer mestedelen av desse fjellareala.

Økonomisk utvikling

Eidfjord har frå gammalt vore ei jordbruksbygd, trass i at berre 1 % av arealet er oppdyrka. Sauenæringa er no den viktigaste.

Turisttrafikken i Hardanger byrja på slutten av 1800-talet. I Eidfjord var Vøringsfossen den største attraksjonen. Det vart bygd hotell i både tettstaden Eidjord, der det var dampskipsbryggje, og ved fossen. Etter at Bergensbana opna, i 1909, kom det fleire turistar til Hardangervidda, og desse drog ofte vidare ned Måbødalen.

På 1970-talet byrja kraftutbyggjinga i Eidfjord. Med store areal som låg høgt, og med bratt fall ned mot fjorden, hadde bygda grunnlag for stor kraftproduksjon. Samstundes vart det større motstand mot omfattande naturinngrep, og etter rikspolitisk strid vart Hardangervidda nasjonalpark etablert. I Eidfjord vart Veig-, og Erdalsvassdraga verna, og Vøringsfossen vart sikra ei sommarvassføring på om lag 1/3 av den uregulerte vassføringa. Eidfjord er allikevel den tredje største kraftkommunen i Noreg, etter Suldal og Sirdal.

Galleri

  • Folkedraktar frå Simadalen og Eidfjord. Foto: Johannes Flintoe
    Folkedraktar frå Simadalen og Eidfjord.
    Foto: Johannes Flintoe
  • Vøringsfossen i 1999. Foto: Stig Rune Pedersen
    Vøringsfossen i 1999.
    Foto: Stig Rune Pedersen
  • Fossli turisthotell ved Vøringsfossen. Foto: Ukjend/Nasjonalbiblioteket
    Fossli turisthotell ved Vøringsfossen.
    Foto: Ukjend/Nasjonalbiblioteket
  • Eidfjord gamle kyrkje. Foto: Ukjend/Nasjonalbiblioteket
    Eidfjord gamle kyrkje.
    Foto: Ukjend/Nasjonalbiblioteket
  • Fjellgard i Øvre Eidfjord. Foto: Ukjend/Nasjonalbiblioteket
    Fjellgard i Øvre Eidfjord.
    Foto: Ukjend/Nasjonalbiblioteket
  • Utsyn frå garden Kjeåsen. Foto: Commons-brukeren Sondrekv
    Utsyn frå garden Kjeåsen.
    Foto: Commons-brukeren Sondrekv

Kjelder og litteratur

Vidare lesing

  • Grove, Knut: Eidfjord 1891-2010. Frå fjord til fjell. Utg. Fagbokforlaget. 2010. 477 s. ISBN 978-82-450-1076-3.
  • Lægreid, Tobias og Agnes: Gards- og ættesoge for Eidfjord. Red. Einar Richter Hanssen. Utg. Eidfjord kommune. 1992. 592 s. ISBN 82-992675-0-1. Digital versjon på Nettbiblioteket
Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/index.php?title=Eidfjord_kommune&oldid=2361501»