Gjert Geelmuyden (1704–1764): Forskjell mellom sideversjoner

Fra lokalhistoriewiki.no
Hopp til navigering Hopp til søk
(Ny side: '''Gert Geelmuyden''' (fødd 7. februar 1704 i Bergen, død i Leikanger 24. jul 1764) var son av kjøpmann Gjert Geelmuyden i Bergen. Han vart student i 1723 og cand.theol. i 1728. …)
 
(-)
 
(18 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
'''Gert Geelmuyden''' (fødd 7. februar 1704 i [[Bergen]], død i [[Leikanger]] 24. jul 1764) var son av kjøpmann Gjert Geelmuyden i Bergen. Han vart student i 1723 og cand.theol. i 1728.
{{thumb|5347 Leikanger prestegard (1752).jpg|Hovudbygningen frå Leikanger prestegard på Norsk Folkemuseum.Gjert Geelmuyden fekk reist huset i 1752.|Olve Utne|2008}}
'''[[Gjert Geelmuyden (1704–1764)|Gjert Geelmuyden]]''' (''Geert, Gerhard'') (fødd 7. februar 1704 i [[Bergen]], død i [[Leikanger]] 24. jul 1764) var son av kjøpmann Gjert Geelmuyden i Bergen. Han vart student i 1723 og cand.theol. i 1728.


Geelmuyden var huslærar hjå sokneprest [[Christen Heiberg]] i [[Sogndal]] 1725-1727 og hjå overauditør [[Peder Brønlund]] i [[Nesna]] 1730-1733.
Geelmuyden var huslærar hjå sokneprest [[ Christen Heiberg (1692–1747)|Christen Heiberg]] i [[Sogndal]] 1725-1727 og hjå overauditør [[Peder Brønlund]] i [[Nesna]] 1730-1733.


24. oktober 1733 vart Geelmuyden personleg kapellan i [[Leikanger]] prestegjeld. Hausten 1740 kom han så til [[Jostedal|Jostedalen]] som var utan prest etter at [[Rasmus Wibye]] hadde reist til København våren 1738. Grøn styrte prestekallet i Jostedalen fram til våren 1742 då [[Matthias Foss]] overtok. Han var såleis vikarpresten som var lengst i bygda i desse åra.
24. oktober 1733 vart Geelmuyden personleg kapellan i [[Leikanger]] prestegjeld hjå sokneprest [[Iver Iversen Leganger]]. Frå hausten 1740 gjorde han presteteneste i [[Jostedal]] prestegjeld som var utan prest etter at [[Rasmus Wibye]] hadde reist til København våren 1738. Geelmuyden styrte prestekallet i Jostedalen fram til våren 1742 då [[Matthias Foss]] overtok. Han var såleis vikarpresten som var lengst i bygda i desse åra.


I 1745 var Geelmuyden i København og fekk då lovnad på sokneprestemebetet i Leikanger, som han overtok i 1750 og hadde så lenge han levde.
Det var Geelmuyden som møtte på skulemøtet i [[Solvorn]] 17. oktober 1741 der skulefundasen for Jostedal prestegjeld vart oppsett og allmugeskulen i Jostedalen vart grunnlagd.<ref>Statsarkivet i Bergen. Bjørgvin biskop. Rekneskapssaker nr. 13, Skulefundasar. ([http://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=1784 Digital utgåve], Jostedal historielag)</ref>


'''Hans Grøn''' (fødd kring 1709, død 1745 i København) var son av [[Johan Grøn]], sokneprest i [[Stjørdal]]. Han vart student i 1739 og sidan cand.theol. før han 16. april 1734 vart personleg kapellan i Vik for sokneprest og prost [[Anders Daae]]. Her gifte han seg 12. september 1736 med Christine Daae, som var dotter av soknepresten og dotterdotter av tidlegare sokneprest i Vik [[Ludvig Munthe (1657-1708)]].
6. mars 1745 søkte han om [[Leksikon:Ekspektanse|ekspektanse]] på sokneprestembetet i Leikanger på bakgrunn av ei forordning som gav kapellanar fyrsterett til embetet om dei hadde gjort teneste i minst 7 år.<ref>Riksarkivet, Danske kanselli, Norske innlegg, pk. april-juni 1745, 23.4.1745, og Norske register 1745-46, s. 141a-b, 23.4.1745</ref> Lampe skriv at Geelmuyden sjølv var i København for å ordne dette. Han vart utnemnd 23. april 1745, overtok prestekallet i 1750 og var sokneprest i Leikanger så lenge han levde.


Den 29. desember 1738 vart Hans Grøn pålagd av biskop [[Oluf Bornemann]] å gjere presteteneste i Jostedalen, som då hadde vore utan fast prest sidan [[Rasmus Wibye]] forlet bygda og drog til København våren 1738. Hans Grøn og huslyden flytte til Jostedalen og vart buande her fram til august 1739.  
Geelmuyden gifte seg 22. oktober 1738 med Barbro Marie Leganger, dotter av sokneprest i Leikanger [[Iver Iversen Leganger]]. Ho døydde i 1801, og dei skal ha fått seks born i lag. Den yngste dotter Barbro Marie Geelmuyden vart kring 1782 gift med [[Joachim Schweder Bang]], som frå 1781 og nokre år framover var fut i Indre Sogn.


I august 1739 flytte Hans og Christine Grøn attende til Vik. Han tok på eit tidspunkt avskil herifrå og reiste til København, der han døydde i 1745.
==Notar==
 
<references/>
Hans og Christine Grøn fekk fire gutar, som alle vart teologar. Christine vart buande i Vik til ho døydde i 1782.


==Litteratur==
==Litteratur==
Linje 30: Linje 30:
{{DEFAULTSORT:Geelmuyden, Gjert}}
{{DEFAULTSORT:Geelmuyden, Gjert}}
[[Kategori:Jostedalen]]
[[Kategori:Jostedalen]]
[[Kategori:Personer fra Luster kommune]]
[[Kategori:Personer]]
[[Kategori:Personer fra Leikanger kommune]]
[[Kategori:Luster kommune]]
[[Kategori:Prester i Sogn og Fjordane]]
[[Kategori:Sogndal kommune]]
[[Kategori:Leikanger]]
[[Kategori:Prester]]
[[Kategori:Fødsler i 1704]]
[[Kategori:Fødsler i 1704]]
[[Kategori:Dødsfall i 1764]]
[[Kategori:Dødsfall i 1764]]
{{nn}}

Nåværende revisjon fra 3. jan. 2020 kl. 09:15

Hovudbygningen frå Leikanger prestegard på Norsk Folkemuseum.Gjert Geelmuyden fekk reist huset i 1752.
Foto: Olve Utne (2008).

Gjert Geelmuyden (Geert, Gerhard) (fødd 7. februar 1704 i Bergen, død i Leikanger 24. jul 1764) var son av kjøpmann Gjert Geelmuyden i Bergen. Han vart student i 1723 og cand.theol. i 1728.

Geelmuyden var huslærar hjå sokneprest Christen Heiberg i Sogndal 1725-1727 og hjå overauditør Peder Brønlund i Nesna 1730-1733.

24. oktober 1733 vart Geelmuyden personleg kapellan i Leikanger prestegjeld hjå sokneprest Iver Iversen Leganger. Frå hausten 1740 gjorde han presteteneste i Jostedal prestegjeld som var utan prest etter at Rasmus Wibye hadde reist til København våren 1738. Geelmuyden styrte prestekallet i Jostedalen fram til våren 1742 då Matthias Foss overtok. Han var såleis vikarpresten som var lengst i bygda i desse åra.

Det var Geelmuyden som møtte på skulemøtet i Solvorn 17. oktober 1741 der skulefundasen for Jostedal prestegjeld vart oppsett og allmugeskulen i Jostedalen vart grunnlagd.[1]

6. mars 1745 søkte han om ekspektanse på sokneprestembetet i Leikanger på bakgrunn av ei forordning som gav kapellanar fyrsterett til embetet om dei hadde gjort teneste i minst 7 år.[2] Lampe skriv at Geelmuyden sjølv var i København for å ordne dette. Han vart utnemnd 23. april 1745, overtok prestekallet i 1750 og var sokneprest i Leikanger så lenge han levde.

Geelmuyden gifte seg 22. oktober 1738 med Barbro Marie Leganger, dotter av sokneprest i Leikanger Iver Iversen Leganger. Ho døydde i 1801, og dei skal ha fått seks born i lag. Den yngste dotter Barbro Marie Geelmuyden vart kring 1782 gift med Joachim Schweder Bang, som frå 1781 og nokre år framover var fut i Indre Sogn.

Notar

  1. ↑ Statsarkivet i Bergen. Bjørgvin biskop. Rekneskapssaker nr. 13, Skulefundasar. (Digital utgåve, Jostedal historielag)
  2. ↑ Riksarkivet, Danske kanselli, Norske innlegg, pk. april-juni 1745, 23.4.1745, og Norske register 1745-46, s. 141a-b, 23.4.1745

Litteratur

  • Lampe, Johan Fredrik. (1896). Bergens stifts biskoper og præster efter reformationen. Biografiske efterretninger. (Bd. 2). Kristiania: Cammermeyer, s. 67. (Digital utgåve, Digitalarkivet)
  • Øyane, Lars E. (1994). Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune. (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune, s. 330. (Digital utgåve, NBdigital)


Forgjengar:
 Hans Grøn  		Prestar i Jostedalen
 Etterfølgjar:
 Matthias Foss 
Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/index.php?title=Gjert_Geelmuyden_(1704–1764)&oldid=1356999»