Husmannsplassane i Lesja: Forskjell mellom sideversjoner
(Ny side: {{thumb| Murane_plassen_Svee.jpg |Murane etter husmannsplassen Svee under under Sør-Hole i Lesja |Arnfinn Kjelland}} '''Husmannsplassane i Lesja''' er eit over...) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 7: | Linje 7: | ||
I Lesja er det i sokneprestmanntalet frå 1664 nemnt 20 «husmenn», men det er berre ein, [[Sønstebøbakken (Lesja)|Sønstebøbakken]] som er identifisert blant faktiske busette plassar på denne tida. I tillegg var to [[Leksikon:Bruk|bruk]] som vart drive som plassar under Prestgarden, [[Gongstad (Lesja)|Gongstad]] og [[Klukkstad (Lesja)|Klukkstad]] òg busette før 1660.<ref>Kjelland 2004a: 96f.</ref> | I Lesja er det i sokneprestmanntalet frå 1664 nemnt 20 «husmenn», men det er berre ein, [[Sønstebøbakken (Lesja)|Sønstebøbakken]] som er identifisert blant faktiske busette plassar på denne tida. I tillegg var to [[Leksikon:Bruk|bruk]] som vart drive som plassar under Prestgarden, [[Gongstad (Lesja)|Gongstad]] og [[Klukkstad (Lesja)|Klukkstad]] òg busette før 1660.<ref>Kjelland 2004a: 96f.</ref> | ||
Kring 1670 vart så [[Lesja jernverk]] etablert, og kring verket voks det etter kvart fram plassar brukt av folk som arbeidde på verket kombinert med drift av plassen. Mange av desse plassane var nok bygde på gamal kulturjord, [[Leksikon:Ødegård|gardar som hadde lege øyde i seinmellomalderen]]. | Kring 1670 vart så [[Lesja jernverk]] etablert, og kring verket voks det etter kvart fram plassar brukt av folk som arbeidde på verket kombinert med drift av plassen. Mange av desse plassane var nok bygde på gamal kulturjord, [[Leksikon:Ødegård|gardar som hadde lege øyde i seinmellomalderen]]. Seks plassar knytt il jernverket ser ut til å ha blitt etablerte før 1700, [[Håmåren (Lesja)|Håmåren]] og [[Stirstad (Lesja)|Stirstad]] utanfør sjølve verksområdet, og [[Sandgro (Lesja)|Sandgro]], [[Knipa (Lesja)|Knipa]], [[Doset (Lesja)|Doset]] og [[Morke (Lesja)|Morke]] innafor det området verket fekk alle rettar til. | ||
==Referanse== | ==Referanse== | ||
Sideversjonen fra 10. jul. 2017 kl. 11:11
Husmannsplassane i Lesja er eit oversyn over dei buplassane som er kartlagt og plassert i denne kategorien gjennom arbeidet med Bygdebok for Lesja i åra 1981–1996.
Framveksten
Framveksten av plassvesenet i Lesja er behandla i Kjelland 2004. Her er konklusjonen at det ikkje er råd å kople dei relativt få «husmenn» som er nemnde i kjeldematerialet før 1660-åra til husmannsplassar som er påviste etter den metoden som er brukt i bygdebokarbeidet.[1]
I Lesja er det i sokneprestmanntalet frå 1664 nemnt 20 «husmenn», men det er berre ein, Sønstebøbakken som er identifisert blant faktiske busette plassar på denne tida. I tillegg var to bruk som vart drive som plassar under Prestgarden, Gongstad og Klukkstad òg busette før 1660.[2]
Kring 1670 vart så Lesja jernverk etablert, og kring verket voks det etter kvart fram plassar brukt av folk som arbeidde på verket kombinert med drift av plassen. Mange av desse plassane var nok bygde på gamal kulturjord, gardar som hadde lege øyde i seinmellomalderen. Seks plassar knytt il jernverket ser ut til å ha blitt etablerte før 1700, Håmåren og Stirstad utanfør sjølve verksområdet, og Sandgro, Knipa, Doset og Morke innafor det området verket fekk alle rettar til.
Referanse
Litteratur
- Einbu, Tor 2002: Husmannsfolk i Moen og på Jerkenhaugen. I Årsskrift for Lesja historielag side 18–55.
- Kjelland, Arnfinn 1987, 1992, 1996: Bygdebok for Lesja
- Kjelland, Arnfinn 2004a: Dei første «moderne» husmenn i nokre aust-norske fjell- og flatbygder. I Heimen nr. 2 side 93–100.
- Kjelland, Arnfinn 2004b: Dei første «moderne» husmenn i Lesja. I Årsskrift for Lesja historielag side 93–105.