Ole Strømme: Forskjell mellom sideversjoner

Fra lokalhistoriewiki.no
Hopp til navigering Hopp til søk
mIngen redigeringsforklaring
(Korr, lenker)
 
(4 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
<onlyinclude>{{thumb|Ole Strømme 1.jpeg|Ole Strømme var lærar og kyrkjesongar. Han var den første ordføraren i Austevoll, og hadde dette vervet i 15 år. For dette og anna arbeid vart han tildelt [[Kongens fortenestmedalje]]|Austevoll Menighetsblad 1940.}}  
<onlyinclude>{{thumb|Ole Strømme 1.jpeg|Ole Strømme var lærar og kyrkjesongar. Han var den første ordføraren i Austevoll, og hadde dette vervet i 15 år. For dette og anna arbeid vart han tildelt [[Kongens fortenestmedalje]]|Austevoll Menighetsblad 1940.}}  
'''[[Ole Strømme|Ole Strømme]]''' (fødd i [[Fjell kommune|Fjell]] 12. juni 1856, død i [[Austevoll kommune|Austevoll]] 14. april 1940) var lærar og klokkar i [[Møkster sokn]]ekommune og ordførar i Austevoll kommune.
'''[[Ole Strømme|Ole Strømme]]''' (fødd i [[Fjell kommune|Fjell]] 12. juni 1856, død i [[Austevoll kommune|Austevoll]] 14. april 1940) var lærar og klokkar i Møkster soknekommune og ordførar i Austevoll kommune.


Strømme voks opp på garden Straume i dåverande [[Fjell kommune]] i [[Hordaland]]. Før han vinteren 1875 las privat med soknepresten i kommunen, [[Jacob von der Lippe]] (1797-1878), var han fiskar og gardsarbeidar. Same året vart han teken opp på [[Stord lærarskule|Stord Seminarium]] der han tok lærarprøva i 1877. Han var i kort tid huslærar hos ein mølleeigar i Fjell før han i 1878 vart tilsett i to skulekrinsar i Møkster soknekommune der han vekselvis underviste to veker ved kvar skule. Her var han lærar i 45 år.</onlyinclude>
Strømme voks opp på garden Straume i dåverande [[Fjell kommune]] i [[Hordaland]]. Før han vinteren 1875 las privat med soknepresten i kommunen, [[Jacob von der Lippe]] (1797-1878), var han fiskar og gardsarbeidar. Same året vart han teken opp på [[Stord lærarskule|Stord Seminarium]] der han tok lærarprøva i 1877. Han var i kort tid huslærar hos ein mølleeigar i Fjell før han i 1878 vart tilsett i to skulekrinsar i Austevoll der han vekselvis underviste to veker ved to skular. Han han lærar i 45 år.</onlyinclude>


Ole Strømme gifte seg med i 1885 med Marta Nilsina Eliasdotter Møkster (1857-1938), og dei fekk 11 barn.
Ole Strømme gifte seg med i 1885 med Marta Nilsina Eliasdotter Møkster (1857-1938), og dei fekk 11 barn. Eldste dottera, [[Ingeborg Strømme|Ingeborg]], utdanna seg til lærar.


Strømme var den første ordføraren i Austevoll då kommunen vart skilt frå [[Sund kommune]] i 1886, og dette vervet hadde han til 1901. Han var dessutan medlem i skulestyret i Møkster soknekommune i 40 år, og i fleire periodar var han leiar. I tillegg hadde han fleire andre tillitsverv, mellom anna revisor for overformynderiet i [[Søndre Bergenhus amt]], revisor i [[Sund og Austevoll sparebank]], takstmann for [[Norges Hypotekbank|Hypotekbanken]] i 28 år og medlem og kasserar i Møkster sokneråd. Det lengste vervet, klokkar i Møkster kyrkje på Stolmen, hadde han i 55 år, frå 1878 til 1933.  
Strømme var den første ordføraren i Austevoll då kommunen vart skilt frå [[Sund kommune]] i 1886, og dette vervet hadde han til 1901. Han var dessutan medlem i skulestyret i Møkster soknekommune i 40 år, og i fleire periodar var han leiar. I tillegg hadde han fleire andre tillitsverv, mellom anna revisor for overformynderiet i [[Søndre Bergenhus amt]], revisor i [[Sund og Austevoll Sparebank]], takstmann for [[Den norske hypotekbank]] i 28 år og medlem og kasserar i Møkster sokneråd. Det lengste vervet, klokkar i [[Møkster kyrkje]] på [[Stolmen]], hadde han i 55 år, frå 1878 til 1933.  


Ved [[Stord lærarskule]] gjekk Strømme saman med mange som var opptekne av at nynorsk skulle takast i bruk som offisielt skriftspråk. Strømme var ein ivrig målmann og aktiv i [[Mållaget ved Stord lærarskule|mållaget ved skulen]] saman med t. d. [[Oddmund Vik]] som seinare var statsråd og nynorskforkjempar på nasjonalt plan.  <ref>Hovdan-protokollane s. 166</ref> Strømme heldt på landsmålet <ref>Hovdan-protokollane s. 166</ref>, og var ein av pådrivarane for å få innført nynorsk i skulen, kyrkja og kommuneadministrasjonen i Austevoll kommune.   
Ved [[Stord lærarskule]] gjekk Strømme saman med mange som var opptekne av at nynorsk skulle takast i bruk som offisielt skriftspråk. Strømme var ein ivrig målmann og aktiv i [[Mållaget ved Stord lærarskule|mållaget ved skulen]] saman med t. d. [[Oddmund Vik]] som seinare var statsråd og nynorskforkjempar på nasjonalt plan.  <ref>Hovdan-protokollane s. 166</ref> Strømme heldt på landsmålet <ref> Hovdan-protokollane s. 166 </ref>, og var ein av pådrivarane for å få innført nynorsk i skulen, kyrkja og kommuneadministrasjonen i Austevoll kommune.   


Å føra inn nynorsk i Austevoll kommune var ei vanskeleg oppgåve sjølv om Strømme sat som ordførar i 15 år og vekselvis som medlem og leiar i skulestyret i 40 år. Grunnen var den sterke motstanden mot nynorsken. Den  viste seg allereie i 1888 i Austevoll skulekommisjon sin uttale til den nye skulelova i 1889 der det vart uttrykt at landsmålet ikkje måtte koma inn i skulen og «forkvakle Undervisningen. Børnene har nok at gjøre med det Maal de kjender». <ref>[http://lokalhistorie.austevoll.kommune.no| Lokalhistorie i Austevoll]</ref> Dessutan var det til dels sterk motstand både mot innføring av Blix-salmane, [[Nynorsk Salmebok]] og liturgien i kyrkja.<ref>Hovdan-protokollane s. 166, Eide 1992 s. 60</ref> Sjå også [[Språkskiftet til nynorsk i Austevoll]].
Å føra inn nynorsk i Austevoll kommune var ei vanskeleg oppgåve for motstanden mot språkskiftet var sterk. Saman med nokre få andre prøvde Strømme å overtyda herads- og skulestyret om å innføra nynorsken som opplæringsmål, men dei mislukkast. Motstanden viste seg allereie i 1888 i Austevoll skulekommisjon (skulestyret) sin uttale til den nye skulelova i 1889 der det vart uttrykt at landsmålet ikkje måtte koma inn i skulen og «forkvakle Undervisningen. Børnene har nok at gjøre med det Maal de kjender». <ref>[http://lokalhistorie.austevoll.kommune.no| Lokalhistorie i Austevoll]</ref> Dessutan var det til dels sterk motstand både mot innføring av Blix-salmane, [[Nynorsk salmebok]] og liturgien i kyrkja.<ref>Hovdan-protokollane s. 166, Eide 1992 s. 60</ref> Sjå også [[Språkskiftet til nynorsk i Austevoll]].


Ole Strømme vart heidra med [[Kongens fortenestmedalje]].
Ole Strømme vart heidra med [[Kongens fortenestmedalje]].
Linje 16: Linje 16:
==Referansar==
==Referansar==


<references/>
<references />


==Kjelder og litteratur==
==Kjelder og litteratur==


*Eide, Arne: ''Møkster kyrkje gjennom tidene. Festskrift til hundreårsdagen. 1892 – 1992.''  Utgjevar Møkster sokneråd 1992.
*Eide, Arne: ''Møkster kyrkje gjennom tidene. Festskrift til hundreårsdagen. 1892 – 1992.''  Utgjevar Møkster sokneråd 1992.
*[http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2009061104023 Espeland, Arne: ''Norske skolefolk'', Dreyer, 1934 hos Nasjonalbiblioteket].
*[https://histreg.no/index.php/person/pf01036689001129  Historisk befolkningsregister].
*''Norsk målreising. Målskiftet i heradi. 1865-1940-195...'' Handskriven protokoll av [[Peder Hovdan]], i Arkiv for norsk målreising ved Nynorsk kultursenter i Ørsta.
*''Norsk målreising. Målskiftet i heradi. 1865-1940-195...'' Handskriven protokoll av [[Peder Hovdan]], i Arkiv for norsk målreising ved Nynorsk kultursenter i Ørsta.
*R. R. (Rasmus Ringdal): «Klokkar i 55 år.» (Om Ole Strømme). I ''Austevoll Menighetsblad''. April 1933.
*R. R. (Rasmus Ringdal): «Klokkar i 55 år.» (Om Ole Strømme). I ''Austevoll Menighetsblad''. April 1933.
Linje 39: Linje 41:
{{F1}}
{{F1}}
{{nn}}
{{nn}}
[[Kategori:Skulehistorie i Hordaland]]

Nåværende revisjon fra 23. jun. 2023 kl. 05:18

Ole Strømme var lærar og kyrkjesongar. Han var den første ordføraren i Austevoll, og hadde dette vervet i 15 år. For dette og anna arbeid vart han tildelt Kongens fortenestmedalje
Foto: Austevoll Menighetsblad 1940.

Ole Strømme (fødd i Fjell 12. juni 1856, død i Austevoll 14. april 1940) var lærar og klokkar i Møkster soknekommune og ordførar i Austevoll kommune.

Strømme voks opp på garden Straume i dåverande Fjell kommune i Hordaland. Før han vinteren 1875 las privat med soknepresten i kommunen, Jacob von der Lippe (1797-1878), var han fiskar og gardsarbeidar. Same året vart han teken opp på Stord Seminarium der han tok lærarprøva i 1877. Han var i kort tid huslærar hos ein mølleeigar i Fjell før han i 1878 vart tilsett i to skulekrinsar i Austevoll der han vekselvis underviste to veker ved to skular. Han han lærar i 45 år.

Ole Strømme gifte seg med i 1885 med Marta Nilsina Eliasdotter Møkster (1857-1938), og dei fekk 11 barn. Eldste dottera, Ingeborg, utdanna seg til lærar.

Strømme var den første ordføraren i Austevoll då kommunen vart skilt frå Sund kommune i 1886, og dette vervet hadde han til 1901. Han var dessutan medlem i skulestyret i Møkster soknekommune i 40 år, og i fleire periodar var han leiar. I tillegg hadde han fleire andre tillitsverv, mellom anna revisor for overformynderiet i Søndre Bergenhus amt, revisor i Sund og Austevoll Sparebank, takstmann for Den norske hypotekbank i 28 år og medlem og kasserar i Møkster sokneråd. Det lengste vervet, klokkar i Møkster kyrkje på Stolmen, hadde han i 55 år, frå 1878 til 1933.

Ved Stord lærarskule gjekk Strømme saman med mange som var opptekne av at nynorsk skulle takast i bruk som offisielt skriftspråk. Strømme var ein ivrig målmann og aktiv i mållaget ved skulen saman med t. d. Oddmund Vik som seinare var statsråd og nynorskforkjempar på nasjonalt plan. [1] Strømme heldt på landsmålet [2], og var ein av pådrivarane for å få innført nynorsk i skulen, kyrkja og kommuneadministrasjonen i Austevoll kommune.

Å føra inn nynorsk i Austevoll kommune var ei vanskeleg oppgåve for motstanden mot språkskiftet var sterk. Saman med nokre få andre prøvde Strømme å overtyda herads- og skulestyret om å innføra nynorsken som opplæringsmål, men dei mislukkast. Motstanden viste seg allereie i 1888 i Austevoll skulekommisjon (skulestyret) sin uttale til den nye skulelova i 1889 der det vart uttrykt at landsmålet ikkje måtte koma inn i skulen og «forkvakle Undervisningen. Børnene har nok at gjøre med det Maal de kjender». [3] Dessutan var det til dels sterk motstand både mot innføring av Blix-salmane, Nynorsk salmebok og liturgien i kyrkja.[4] Sjå også Språkskiftet til nynorsk i Austevoll.

Ole Strømme vart heidra med Kongens fortenestmedalje.

Referansar

  1. ↑ Hovdan-protokollane s. 166
  2. ↑ Hovdan-protokollane s. 166
  3. ↑ Lokalhistorie i Austevoll
  4. ↑ Hovdan-protokollane s. 166, Eide 1992 s. 60

Kjelder og litteratur

  • Eide, Arne: Møkster kyrkje gjennom tidene. Festskrift til hundreårsdagen. 1892 – 1992. Utgjevar Møkster sokneråd 1992.
  • Espeland, Arne: Norske skolefolk, Dreyer, 1934 hos Nasjonalbiblioteket.
  • Historisk befolkningsregister.
  • Norsk målreising. Målskiftet i heradi. 1865-1940-195... Handskriven protokoll av Peder Hovdan, i Arkiv for norsk målreising ved Nynorsk kultursenter i Ørsta.
  • R. R. (Rasmus Ringdal): «Klokkar i 55 år.» (Om Ole Strømme). I Austevoll Menighetsblad. April 1933.
  • R. R. (Rasmus Ringdal): «Klokkar O. Strømme». I Austevoll Menighetsblad. Konfirmasjonshelg 1940. (Nekrolog over lærar, klokkar og ordførar Ole Strømme)
  • Tufteland, Johan (red.): Austevoll. Gard og ætt I. Møkster sokn. Utgjevar: Austevoll herad 1978. S. 545.
Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/index.php?title=Ole_Strømme&oldid=1900064»