Sagelva Vasskraftsenter: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
Ingen redigeringsforklaring |
|||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|Sagelva skilt.JPG|Skilt ved innkøyringa|[[Bruker:Arnfinn Kjelland|Arnfinn Kjelland]] (2010)}} | {{Under arbeid}}<onlyinclude>{{thumb|Sagelva skilt.JPG|Skilt ved innkøyringa|[[Bruker:Arnfinn Kjelland|Arnfinn Kjelland]] (2010)}} | ||
'''[[Sagelva Vasskraftsenter]]''' er eit anlegg bygd og drive av [[Brøste-Stueflotten Kulturlag]] omkring [[Brøstsaga]]. Det ligg ved vegen inn over mot [[Brøstdalen]], der den gamle [[Sagelva (Lesja)|Sagelva]] renn nær fylkesgrensa mellom Oppland og Møre og Romsdal. Oppbygginga av arbeidet | |||
starta i 1999, og det blir brukt til å vise, demonstrere og forklare viktige sider ved næringsutviklinga ikkje berre i Lesja og Romsdalen, men i heile landet i dese siste 500 åra. | |||
Markeringa av [[Kulturminnedagene|kulturminnedagen]] 13. september gav arrangørane den nasjonale kulturminnedagens pris for 2009, sjå [[Brøste-Stueflotten Kulturlag|kulturlaget]]. | |||
====Anlegget i ein større samanheng==== | |||
==== Sirkelsag ==== | |||
*Rekonstruksjon av [[Brøstsaga]] slik ho var i 1934, vassdrive sirkelsag med undervasshjul. | *Rekonstruksjon av [[Brøstsaga]] slik ho var i 1934, vassdrive sirkelsag med undervasshjul. | ||
==== Oppgangssag ==== | |||
*Kopi av gamal [[oppgangssag]] med undervasshjul. | *Kopi av gamal [[oppgangssag]] med undervasshjul. | ||
==== Tradisjonell gardskvern ==== | |||
*Kopi av tradisjonell gardskvern med liggande vasshjul og kvernstein frå [[Selbu]]. | *Kopi av tradisjonell gardskvern med liggande vasshjul og kvernstein frå [[Selbu]]. | ||
==== Illegal kvern frå andre verdskrig ==== | |||
*Kvern frå 1942 med elektrisk motor, opphavleg montert i skjul på [[Stuguflotten (Lesja)|Stuguflotten]] og brukt til ulovleg maling av korn under andre verdskrigen. | *Kvern frå 1942 med elektrisk motor, opphavleg montert i skjul på [[Stuguflotten (Lesja)|Stuguflotten]] og brukt til ulovleg maling av korn under andre verdskrigen. | ||
==== Stampe ==== | |||
*Kopi av vassdrive [[stampe]] frå Stuguflotten, opphavleg oppsett midt på 1800-talet. I slike stamper behandla ein [[Leksikon: vadmel|vadmel]]. Denne har fire stampestokkar. | *Kopi av vassdrive [[stampe]] frå Stuguflotten, opphavleg oppsett midt på 1800-talet. I slike stamper behandla ein [[Leksikon: vadmel|vadmel]]. Denne har fire stampestokkar. | ||
==== Kol- og tjærebrenning ==== | |||
*[[Leksikon:Tjærebrenning|Tjærebrenningsanlegg]] med vasskjøling på terpentinuttaket. | *[[Leksikon:Tjærebrenning|Tjærebrenningsanlegg]] med vasskjøling på terpentinuttaket. | ||
==== Kunstig kanalsystem med nåledammar ==== | |||
*Kanalsystem med fleire vassrenner, den største på 40 m lengde og med 6,6 m fall. Systemet har fleire nåledammar og luker for kontroll av vatnet, som blir overført frå Asbjørnsåe til Sagelva gjennom Teppa, eit rekonstruert tradisjonelt inntakssystem som både sikrar minstevassføring og avgrensar vassføringa under flaum. | *Kanalsystem med fleire vassrenner, den største på 40 m lengde og med 6,6 m fall. Systemet har fleire nåledammar og luker for kontroll av vatnet, som blir overført frå Asbjørnsåe til Sagelva gjennom Teppa, eit rekonstruert tradisjonelt inntakssystem som både sikrar minstevassføring og avgrensar vassføringa under flaum. | ||
==== Moderne minikraftverk ==== | |||
*Eit moderne minikraftverk ovafor anlegget med ein maksimumsproduksjon på 640 kW.</onlyinclude> | *Eit moderne minikraftverk ovafor anlegget med ein maksimumsproduksjon på 640 kW.</onlyinclude> | ||
==== Industribygg ==== | |||
* Bygg innehaldande ymse vassdrivne maskiner og reiskap frå siste fase før den elektriske krafta kunne utnyttast i lokal næringsverksemnd frå 1950- eller 60-talet. | |||
==Bilde frå vasskraftsenteret== | ==Bilde frå vasskraftsenteret== | ||
<gallery widths=250 heights=250> | <gallery widths="250" heights="250"> | ||
Bilde:Brostsaga2005-1.jpg|Saga i 2005 | Bilde:Brostsaga2005-1.jpg|Saga i 2005 | ||
Bilde:Brostsaga2005-2.jpg|Saga i 2005 | Bilde:Brostsaga2005-2.jpg|Saga i 2005 | ||
Sideversjonen fra 17. jan. 2020 kl. 13:18
Arbeid pågår: Vennligst ikke rediger artikkelen mens arbeidet pågår. Se redigeringshistorikken for detaljer.
Det har trolig ikke vært gjort noen endringer på artikkelen den siste uka. I så fall kan denne markeringa fjernes, men sjekk redigeringshistorikken og eventuelt diskusjonssida først.
Det har trolig ikke vært gjort noen endringer på artikkelen den siste uka. I så fall kan denne markeringa fjernes, men sjekk redigeringshistorikken og eventuelt diskusjonssida først.
Skilt ved innkøyringa
Foto: Arnfinn Kjelland (2010)
Sagelva Vasskraftsenter er eit anlegg bygd og drive av Brøste-Stueflotten Kulturlag omkring Brøstsaga. Det ligg ved vegen inn over mot Brøstdalen, der den gamle Sagelva renn nær fylkesgrensa mellom Oppland og Møre og Romsdal. Oppbygginga av arbeidet
starta i 1999, og det blir brukt til å vise, demonstrere og forklare viktige sider ved næringsutviklinga ikkje berre i Lesja og Romsdalen, men i heile landet i dese siste 500 åra.
Markeringa av kulturminnedagen 13. september gav arrangørane den nasjonale kulturminnedagens pris for 2009, sjå kulturlaget.
Anlegget i ein større samanheng
Sirkelsag
- Rekonstruksjon av Brøstsaga slik ho var i 1934, vassdrive sirkelsag med undervasshjul.
Oppgangssag
- Kopi av gamal oppgangssag med undervasshjul.
Tradisjonell gardskvern
- Kopi av tradisjonell gardskvern med liggande vasshjul og kvernstein frå Selbu.
Illegal kvern frå andre verdskrig
- Kvern frå 1942 med elektrisk motor, opphavleg montert i skjul på Stuguflotten og brukt til ulovleg maling av korn under andre verdskrigen.
Stampe
- Kopi av vassdrive stampe frå Stuguflotten, opphavleg oppsett midt på 1800-talet. I slike stamper behandla ein vadmel. Denne har fire stampestokkar.
Kol- og tjærebrenning
- Tjærebrenningsanlegg med vasskjøling på terpentinuttaket.
Kunstig kanalsystem med nåledammar
- Kanalsystem med fleire vassrenner, den største på 40 m lengde og med 6,6 m fall. Systemet har fleire nåledammar og luker for kontroll av vatnet, som blir overført frå Asbjørnsåe til Sagelva gjennom Teppa, eit rekonstruert tradisjonelt inntakssystem som både sikrar minstevassføring og avgrensar vassføringa under flaum.
Moderne minikraftverk
- Eit moderne minikraftverk ovafor anlegget med ein maksimumsproduksjon på 640 kW.
Industribygg
- Bygg innehaldande ymse vassdrivne maskiner og reiskap frå siste fase før den elektriske krafta kunne utnyttast i lokal næringsverksemnd frå 1950- eller 60-talet.
Bilde frå vasskraftsenteret
Saga i 2005
Saga i 2005
Vasshjulet
Nåledammane
Stampa innvendig
Overfallshjul for stampa
Oppgangssaga
Bord med sagspor etter oppgangssaga
Det moderne minikraftverket
Turbinen ved minikraftverket
Kjelder
- Oppslag ved anlegget og brosjyre 2009 (pdf)
- Heimeside