Olav Madshus
Olav Madshus (fødd 23. september 1869 på Østre Toten, død 12. mai 1927 i Grue) var lærar i Grue (frå 1890) og omsetjar.
Han vaks opp i lærarbustaden ved Nordli skole i Østre Toten, der faren Lars Madshus var tilsett. Både Lars og kona Lise var opphaveleg frå Vardal (faren var frå garden Madshus). Dei fekk fire born, og Olav var eldstemann i syskenflokken. Lars Madshus døydde alt i 1880, då sonen Olav var 11 år gammal.
Olav Madshus tok opp arven etter faren, og utdanna seg til lærar. Han var lenge tilsett på folkeskulen på Namnå i Grue. Olav Madshus var mykje med i den frilyndte ungdomsrørsla i Glåmdalsbygdene, som føredragshaldar og tillitsvald i fylkeslaget Varden. Han leia dessutan Kirkenær blandede kor, som 4. juni 1922 song under avdukinga av minnesteinen for brannen i Grue kirke hundre år før.
Han var den fyrste som omsette Shakespeare til landsmål, nemleg Macbeth i 1901. I føreordet skriv han sjølv at dette var «den fyrste freistnaden til ei norsk Skakespeare-umskrift», og takka mellom anna Ivar Mortenson, S. Schjøtt og Arne Garborg for god hjelp. Kaupmannen i Venetia vart òg omsett av Madshus (1905).
Olav Madshus var gift med Marie, fødd 1862 i Grue, og dei fekk borna Aasmund (f. 1900) og Lars (f. 1903).
Han er gravlagd på Grue kirkegård. I 1928 reiste eit lokalt ungdomslag ein minnestein på grava.
Kjelder og litteratur
- Guthe, Andreas Stub: Grue kirkes brann : pinsedag 1822 : et 150 års minne, 1999. Digital versjon på Nettbiblioteket, s. 15.
- Shakespeare, William: Macbeth (omsetjar: Olav Madshus), Kristiania 1901. Digital versjon på Nettbiblioteket
- Skirbekk, Håvard: Artikkel i Norsk Allkunnebok band VIII (1958).
- «Olav Madshus vandret bort». Minneapolis Tidende 1927.06.09. Digital versjon på Nettbiblioteket.
- Norsk skoletidende nr. 34/1928. Hamar. 1928. Digital versjon på Nettbiblioteket.
- Olaf Madshus i Historisk befolkningsregister.
- Olaf Christian i Ministerialbok for Østre Toten prestegjeld, Hoff sokn 1878-1896 (dåpsbarn) fra Digitalarkivet
- Olaf Kristian Larsen i folketelling 1875 for Østre Toten herred fra Digitalarkivet
- Olaf Madshus i Ministerialbok for Østre Toten prestegjeld, Hoff sokn 1878-1896 (fadder) fra Digitalarkivet
- Olav Madshus i folketelling 1900 for Grue herred fra Digitalarkivet
- Olav Madshus i folketelling 1910 for Grue herred fra Digitalarkivet