Skulehistorie i Hornindal

Skulehistorie i Hornindal skal gi ei oversikt over skulekrinsar, skulehus, skulevegar, statistikk, kjelder og arkiv frå Hornindal kommune si skulehistorie.

I 1963 skulle ny sentralskule opne på Kirkhorn i Hornindal, og alle dei tidlegare skulekrinsane i Hornindal vart lagde ned. Men grunna endringar i kommunestrukturen i Nordfjord vart sentralskuleplanane i Hornindal forseinka, og sentralskulen på Kirkhorn opna i 1974. Frå 1963 til 1974 gjekk småskulen på Lødemel skule (2) og storskulen på Kirkhorn skule (3).

I 1965 gjekk området vestover frå og med Navelsaker og Holmøyvik, inkludert Heggjabygda, frå Hornindal til Eid kommune.

Målet er å utvide denne artikkelen med mest mogeleg fakta. Bidra gjerne med meir informasjon.

Oversikt over skulekrinsar

1891	1896	1964
Kirkhorn	Kirkhorn	Kirhorn
Lødemel	Lødemel	-
Heggjebygda	Heggjebygda	(Til Eid)
Kjøs	Kjøs	-
Sydstranden	Sydstranden	(Til Eid)
Rygg	Rygg	-
Haugen	Haugen	-
Navelsaker	Navelsaker	(Til Eid)
Støversten	Støversten	-

Krinsskipnad 1959	Skuledeling	Elevtal
Haugen krins	2-delt	14
Heggjabygda krins	2-delt	26
Kirkhorn krins	3-delt	50
Kjøs krins	2-delt	14
Lødemel krins	3-delt	43
Navelsaker/Otterdal krins	udelt	8
Rygg krins	2-delt	18
Sudstranda krins	2-delt	21

Skulekrinsar

Kirkhorn krins

Gamleskulen på Kirkhorn vart bygd på privat initiativ av klokkar Rasmus Kirkhorn på Kirkhorn i 1832. Dette var eitt av dei første faste skulehusa i Sogn og Fjordane. Hornindal almuebibliotek vart skipa i 1846. Det fekk plass i gamle Kirkhorn skule. Kirkhorn skule (2) vart bygd i 1868. Kirkhorn skule (3) vart bygd i 1939 og var i bruk som skule til 1974. Frå 1963 til 1974 vart Kirkhorn skule brukt som fellesskule for alle storskuleborna i kommunen inntil sentralskulen på Kirkhorn stod ferdig i 1974.

Lødemel krins

Lødemel skule (1) vart bygd i 1878 på Sindre for Sørmarkane krins. Det vart etter kort tid kjøpt av folket i Lødemel krins, rive på dugnad og flytta over Hornindalsvatnet til Lødemel. Dette huset var i bruk til Lødemel skule (2) stod klart i januar 1954. Dette skulehuset vart mellombels nytta som sentralskule for småskulen i kommunen fram til sentralskulen på Kirkhorn stod ferdig i 1974.

Kjøs krins

Kjøs skule vart bygd i 1878 nede ved vatnet. Kring 1930 vart huset flytta lenger opp i bakken. Huset var bruk som skule fram til 1963.

Rygg krins

Rygg skule vart bygd i 1875, bygd på i 1920 og var i bruk fram til 1963.

Haugen krins

Haugen skule vart bygd i 1881 og var i bruk til krinsen vart lagd ned i 1963. Elevane vart overførde til Lødemel og Kirkhorn.

Lærarar

Etternamn	Fornamn	Fødd	Skule	Tilsett år	Slutta år	Utdanning frå	Merknad
Rognes	Rasmus	1838		1876	1899	Volda lærerskole	Gjekk av med pensjon.
Rygg	Ole Iver	1851		1875		Stord seminar
Svor	Lars O.	1859		1880		Stord seminar
Lødøen	Ole N.	1861		1893		Klæbo seminar
Brændefur	Rasmus J.	1873		1892		Stord seminar
Kirkhorn	Nanna	1876		1900		Volda lærerskole og Stord
Sølvberg	Arne			1899	1900		Vikar, frå Utvik

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

Femårsmeldingar:

• Indberetning om Hornindals Folkeskole for 1891-95. Nordfjordeid. Trykt hos J.O. Olsen
• Hornindals folkeskole - Beretning om dens virksomhed 1896-1900

Digitale kjelder

• Hermund Kleppa (2007) Femårsmeldingar om folkeskulen 1891-1895, 1896-1900 og 1901-1905. Kulturhistorisk leksikon.
• Dag Juvkvam (1999) Historisk oversikt over endringer i kommune- og fylkesinndelingen. Statistisk sentralbyrå - ssb.no.
• Allkunne: Første skulehusa i Hornindal. Ottar Starheim, NRK Sogn og Fjordane
• Allkunne: Nordstranda krins for veglause bygder. Ottar Starheim, NRK Sogn og Fjordane

Ikkje-prenta kjelder

Skulehistorie i Hornindal er ein del av prosjektet Skulen min - eit kartleggings- og formidlingsprosjekt om skulehistorie i Sogn og Fjordane. Bli med å bidra med fakta eller forteljingar frå din skule og di skuletid! Sogn og Fjordane fylkeskommune og Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane står bak prosjektet. Alle sider knytt til prosjektet er tilgjengelege i denne kategorien. Les meir på www.skulenmin.no.