Futar i Sogn
Hopp til navigering
Hopp til søk
Futar i Sogn. Sogn var eitt futedøme det aller meste av perioden frå dei fyrste kjende futane dukkar opp i Sogn på slutten 1400-talet til avskaffinga av futeembetet i 1898. Kring 1630 vart likevel futedømet delt i to, Indre Sogn og Ytre Sogn. Sjølv om dei to futedøma vart samla til eitt embetsdistrikt i 1690-åra, vart namnet Ytre og Indre Sogns fogderi hengande att som namn på embetsdistriktet. Så lenge Dale var eige len, hadde lenet eigen fut.
Dei følgjande listene er ikkje fullstendige.
Futar i Sogn (ca 1460-1636))
| År | Namn | Merknad |
|---|---|---|
| Før 1463 | Helge Trulson | Nemnd som tidlegare fut i 1463 |
| 1484 | Guttorm Tield | Nemnd 1484 – Ein Botolf i tillegg nemnd som strandfut i Utvær |
| 1520 | Per Islender | Nemnd 1518-1520 |
| 1530 | Svend Bagge og Truels Iude | |
| 1541 | Anders Szelandzffar | Nemnd 1541 |
| ca 1550 | Brynnill Simensøn | Nemnd 1570 |
| 1565 | Christopher Anderssen | |
| 1568 | Christiern Jenson | Nemnd 1568 |
| 1569 | Peder Tysk | Nemnd 1569 |
| 1574 | Jens Holst | Nemnd 1574 |
| -1592 | Nils Bildt | |
| 1597 | Christopher Wetzelssen | |
| 1601 | Engel Jensen | |
| 1610 | Gjøde Pedersøn | Klagemål 1610 |
| 1616 | Hans Rasmussen | |
| 1622 | Simen Nielszen | |
| 1629/30 | Peder Paasche | |
| 1629 | Christen Andersøn | Fut i Luster |
| 1633 | Søfren Lauritssøn | Fut berre i Luster og Lærdal? Budde på Talla i Luster |
| 1636 | Oluf Nilsen |
Futar i Indre Sogn og Dale len (ca 1639-1692)
| Nemnd år | Namn | Merknad |
|---|---|---|
| 1639 | Diderik Busch | |
| 1648-1679 | Christopher Gjertsen | Budde på Flahamar i Luster |
| 1680-1684 | Peder Ullenberg | |
| 1686-1692 | Johan Hansøn | Budde på Røneid i Luster |
Futar i Ytre Sogn (ca 1650-1664)
| År | Namn | Merknad |
|---|---|---|
| 1659-1662 | Jørgen Foss | |
| 1662-1668 | Hans Hansen Brun | |
| 1668-1705 | Hans Hansen Blix |
Futar i Ytre og Indre Sogn (ca 1680-1894)
| År | Namn | Bustad/merknad |
|---|---|---|
| 1696-1699 | Hans Hansen Blix | |
| 170?-1725 | Peder Iversen Leganger | |
| 172?-1733 | Henrik Arnoldus Thaulow | Suspendert 4.2.1732. Budde i Bjordal i Lavik |
| 1734-1760 | Ananias Christopher Harberg | Budde i Bjordal |
| 1761-1768 | Hans Leganger | |
| 1768-1769 | Arne Storch | Konstituert i vakansen |
| 1769-1781 | Simon Hansen | Avsett på grunn av vrakplyndring. Budde i Alværa i Lavik |
| 1781-1788 | Joackim Schweder Bang | |
| 1789-1802 | Jacob Hegelund | Askelund i Balestrand |
| 1802-1809 | Rasmus Carl Holck | Askelund i Balestrand |
| 1809-1841 | Rasmus Endresen | Askelund i Balestrand. Suspendert 1837 |
| 1841-1878 | Johan Winding Landmark | Askelund i Balestrand |
| 1879-1895 | Hans Henrik Ramm | Askelund i Balestrand |
| 1895-1898 | Gurvin | Konstituert fram til avviklinga av embetet |
Staten kjøpte Askelund som embetsgard for futen i 1856 og selde han att i 1899 etter at futeembetet var avskaffa.
Kjelder og litteratur
- Arkivkatalog for Sogn futedøme 1666-1898 (Arkivportalen)
- Liste over futar i Sogn og Fjordane til 1830-åra (udatert, Statsarkivet i Bergen)
- Fladby, Rolf. (1963). Fra lensmannstjener til Kongelig Majestets Foged. Oslo: Universitetsforlaget, s. 196 (liste over futar 1541-1630) (Digital utgåve)
- Holmsen, Andreas. (1937). «Økonomisk og administrativ historie.» I Norske bygder. Sogn (s. 39-103). Bergen: John Griegs forlag, s. 79 (Digital utgåve)
- Laberg, Jon. (1934). Balestrand. Bygd og ætter. Bergen, s. 307-310.
- Urtegaard, Gunnar. (1991). Balestrand. Gards- og ættesoge. Gard nr. 1-34. Gardsoger 1800-1985, ættesoger 1850-1985. (Bd. 2). Balestrand: Balestrand kommune, s. 207-211. (Digital utgåve)
- «Dei første styreformene og fogderia» (Fylkesleksikon, NRK Sogn og Fjordane)
- «Futegardane i Bjordal og Alværa» (Fylkesleksikon, NRK Sogn og Fjordane)
- Gunnar Urtegaard: «Futegarden på Askelund» (Kulturhistorisk leksikon, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane)