Kokse (båt): Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| (21 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|0509 kokse.jpg|Kokse i støa ved [[Nordheim på Stabblandet]].|Olve Utne}} | |||
Ei '''kokse''' ( | Ei '''[[kokse (båt)|kokse]]''' ([[Nordmøre|nordmørsk]]) «ko’ks») eller '''prame''' ([[Nordmøre|nordmørsk]]) «pra’m») er ein liten, flatbotna robåt hovudsakleg bruka til heimefiske, småærend og lett transport. Typiske særtrekk inkluderer spiss framstamn, akterspegel, flat botn med tverrbord og langsgåande kjøl, og eitt par [[tollepinnar]]. Botnen kan elles vera forsterka med eit langsgåande bord på kvar side av kjølen. Koksa har normalt to band med tofter, og i tillegg kan dei ha ein sess ved akterspegelen. I rorsrommet er det gjerne ei opa [[tilje]] med tversgåande ribber som er gode å ta spenntak mot når ein ror. Framskotten og akterskotten blir gjerne bruka til last. Lengda på koksa er normalt kring 10–12 [[fot (lengdemål)|fot]]. </onlyinclude> | ||
Geografisk sett er koksa | {{thumb|C08054cr guksieh.jpg|thumb|250px|To [[guksie]]h — dei tradisjonelle [[samar|samiske]] drikkekoppar som koksa er oppkalla etter.||Olve Utne}} | ||
<onlyinclude>Geografisk sett er koksa vanleg på [[Nordmøre]] og i [[Fosen]] (kysten av [[Trøndelag fylke]] sør for [[Flatanger kommune|Flatanger]]). Namnet [[kokse]] kjem frå [[sørsamisk]] ''guksie'' (uttala ''goksie'' i namdalssamisk), som elles tyder ei lita drikkeause av tre og med eitt skaft. </onlyinclude> | |||
=== Galleri === | === Galleri === | ||
<gallery> | <gallery widths=250 heights=250> | ||
bilde:Koksa.jpg|Ei kokse bygd av Jakob Halsnes frå Halsnesset under Hals på Tustna. Biletet er teke nedmed fjøra nedom | bilde:Koksa.jpg|Ei kokse bygd av Jakob Halsnes frå Halsnesset under Hals på Tustna. Biletet er teke nedmed fjøra nedom Dalan under [[Hals på Tustna]] på Nordmøre. Vi ser Innerberg på andre sida av sundet. {{byline|Olve Utne}} | ||
bilde:0009 Krsund ved Mellemverftet kokse.jpg|Kvelva kokse ved [[Mellemværftet]] i [[Kristiansund]]. {{byline|Olve Utne}} | bilde:0009 Krsund ved Mellemverftet kokse.jpg|Kvelva kokse ved [[Mellemværftet]] i [[Kristiansund]]. {{byline|Olve Utne}} | ||
Fil:8866 kokse.jpg|Kokse på [[Hals på Tustna]]. {{byline|Olve Utne|2009}} | |||
Fil:8868 kokse.jpg|Kokse på [[Hals på Tustna]]. {{byline|Olve Utne|2009}} | |||
</gallery> | </gallery> | ||
[[ | ==Kilder og litteratur== | ||
[[ | |||
[[ | * {{WP-lenke|Kokse|nb}}. | ||
[[Kategori:Robåter]] | |||
[[Kategori:Nordmøre]] | |||
[[Kategori:Fosen]] | |||
[[Kategori:Klinkbygging]] | |||
{{F1}} | |||
{{nn}} | |||
{{ikke koord}} | |||
Nåværende revisjon fra 16. apr. 2024 kl. 08:36
Ei kokse (nordmørsk) «ko’ks») eller prame (nordmørsk) «pra’m») er ein liten, flatbotna robåt hovudsakleg bruka til heimefiske, småærend og lett transport. Typiske særtrekk inkluderer spiss framstamn, akterspegel, flat botn med tverrbord og langsgåande kjøl, og eitt par tollepinnar. Botnen kan elles vera forsterka med eit langsgåande bord på kvar side av kjølen. Koksa har normalt to band med tofter, og i tillegg kan dei ha ein sess ved akterspegelen. I rorsrommet er det gjerne ei opa tilje med tversgåande ribber som er gode å ta spenntak mot når ein ror. Framskotten og akterskotten blir gjerne bruka til last. Lengda på koksa er normalt kring 10–12 fot.
Geografisk sett er koksa vanleg på Nordmøre og i Fosen (kysten av Trøndelag fylke sør for Flatanger). Namnet kokse kjem frå sørsamisk guksie (uttala goksie i namdalssamisk), som elles tyder ei lita drikkeause av tre og med eitt skaft.
Galleri
Ei kokse bygd av Jakob Halsnes frå Halsnesset under Hals på Tustna. Biletet er teke nedmed fjøra nedom Dalan under Hals på Tustna på Nordmøre. Vi ser Innerberg på andre sida av sundet.Foto: Olve Utne
Kokse på Hals på Tustna.Foto: Olve Utne (2009).
Kokse på Hals på Tustna.Foto: Olve Utne (2009).
