Hisdal (Bykle gnr 20)

Hisdal
Hisdal ein gong i 1990-åra. Bilete frå Tone J. Stavenes.
Stad:	Hisdal
Sokn:	Bykle
Fylke:	Agder
Kommune:	Bykle
Gnr.:	20
Type:	Gardsbruk

Hisdalgardane i Bykle kommune ligg innpå heia vestanfor Otra, i dalen mellom Hisdalsfjøddet i nord og Dipleåsen i sør. For å koma hit lyt ein taka ein veg som går søretter langs austsida av elva frå Moen i Trydal. Etter ein snau km kryssar ein Otra, kliv opp den bratte Hislii og held fram vestetter. Omlag ein km frå brua finn ein Lisle-Hisdal, og eit par km lenger inn ligg dei to bruka Store-Hisdal og Der uppe.

Av desse tre bruka var det berre Lisle-Hisdal som etter gamalt låg i Bykle. Denne eigedomen høyrde til Der inne i Trydal, og var plass under det bruket inntil han vart matrikulert til eige bruk i 1888. Store-Hisdal høyrde derimot til Løyland og Dale i Valle, og var sameige mellom desse gardane. I samband med fyrearbeidet til 1838-matrikkelen vart plassane i Store-Hisdal skilde ut frå dei to gardane som eigne einingar, og fekk sidan bnr 5 og 6 under Dale. I 1854 vart oppsitjarane sjølveigarar. I 1925 vart grensa mellom Valle og Bykle revidert. I denne samanhengen vart Lisle-Hisdal tildela gnr 20 bnr 1, medan dei to bruka i Store-Hisdal vart overførte frå Valle til Bykle, og gjevne bnr 2 og 3 under gnr 20.

I Vallesoga er dei to bruka i Store Hisdal handsama tom. overføringa til Bykle i 1925 (Valle VI, 140-149). I denne boka tek me med heile historia deira. Grunngjevinga for å gjera det på denne måten er at bruka ligg i Bykle i dag, at oppsitjarane der omlag heile tida har runne or og ihop med Bykle-ætter, og at det ville virke kunstig og ufullstendig, om ein skulle fylgje Lisle-Hisdal attende til rydjinga, men berre plukke opp soga åt dei hine bruka langt fram på 1900-talet.

For tida fram til 1925 kan me då, når det gjeld bnr 2 og 3, langt på veg byggje på det som står i Vallesoga, men sjølvsagt i jamføring med primærkjeldene.