Opprop for Blix-salmane i Sogn 1899

Sommaren 1899 gjekk det ut eit opprop i avisene i Sogn om å ta i bruk Nokre Salmar av Elias Blix. Initaitivet kom frå A. B. Vamraak, Hermund Refsdal og Vilhelm Flugeim, og det samla 67 underskrifter frå dei fleste bygdene i Sogn. Oppropet kom på den tida då dei fyrste kyrkjelydane i Sogn vurderte å ta i bruk Blix-salmane. Det byrja på same tida òg å kome opp spørsmål om å ta i bruk landsmål i skulen. Lista med underskrivarar gjev eit godt bilete av kven som på dette tidspunktet stod i spissen for målreisinga i bygdene i Sogn.

Tittelen på oppropet var «Til kyrkjefolki i Sogn». Det sentrale avsnittet lyder slik:

«Me meiner då, at tidi no må vera komi til å senda bøn rundt til våre venar, kjenningar og medarbeidarar i Sogn um å tenkja yver saki med alvor, gjera seg sjølv kjend med salmarne og hjelpa til, at andre må verta det, gjera det ved å få dei sungne eller lesne i heimen, i samlingarne, og elles so langt råd er, so vidt som godviljen for dei vil rekkja.»

Oppropet var datert Kyrkjebø 23. juli 1899 og signert A. B. Vamraak, Hermund Refsdal og Vilhelm Flugeim.

Vidare heiter det at «Etter tilspurnad skriv ogso me gjerne under på dette brev:»

Namn i opprop	Tittel i opprop	Stad i opprop
A. Hanetveit	ordførar	Gulen
O. J. Midtun	gardbrukar	Gulen
A. Korsvold	byggmeister	Gulen
Lars Opdal	gardbrukar	Gulen
Ola B. Harbakke	medhjelpar	Sulen
G. J. Grinde	gardbrukar	Sulen
Mons Aarøy	skulestyreformann	Sulen
S. H. Systad	lærar	Sulen
J. H. Søreide	klokkar	Sulen
Peder J. Gåsvær	gardbrukar	Sulen
J. K. Lågø	ordførar	Sulen
Bernt Risnes	lærar	Hyllestad
Jonas Sørefjord	lærar	Hyllestad
J. Ottesen	ordførar	Hyllestad
O. B. Løland	lærar	Hyllestad
Sjur P. Dale	gardbrukar	Lavik
Gullik Jensen	gardbrukar	Lavik
Nils Wergeland	skulestyreformann	Lavik
B. Sørestrand	gardbrukar	Lavik
Johs. Wergeland	ordførar	Lavik
M. Oppedal	klokkar	Lavik
Lasse Rasberg	gardbrukar	Lavik
Jo Refsdal	lærar	Vik
Olav Tryti	medhjelpar	Vik
A. Refsdal	stortingsmann	Vik
Svein Aase	ordførar	Vik
Johs. Mundal	gardbrukar	Balestrand
E. J. Mundal	klokkar	Balestrand
A. P. Øvrebø	klokkar	Balestrand
S. Bjåstad	ordførar	Balestrand
Olav Sande	lærar	Leikanger
A. Skeide	skulestyreformann	Leikanger
Jakob Bøthun	ordførar	Leikanger
H. Fleshe	klokkar	Leikanger
Nils Tjønn	klokkar	Feios
Bottolv Hove	bibelbud	Feios
Johs. O. Bondevik	forlikskommisær	Sogndal
J. Flotland	lærar	Sogndal
Ivar Gurvin	gardbrukar	Sogndal
Olav Hauge	folkehøgskulestyrar	Sogndal
Jørgen Holen	gardbrukar	Sogndal
Anders Slinde	gardbrukar	Sogndal
Jens Kvåle	folkehøgskulelærar	Sogndal
N. Nielssøn	bakar	Sogndal
Anders Hauge	gardbrukar	Lærdal
O. Dahle	klokkar	Lærdal
H. Husum	klokkar	Lærdal
Fru E. Michelsen		Lærdal
H. M. Michelsen	postmeister	Lærdal
Th. Kilen	lærar	Årdal
Olav Bjørkum	ordførar	Årdal
Kr. Alme	gardbrukar	Hafslo
Trond Feet	gardbrukar	Hafslo
O. I Hillestad	skulestyreformann	Hafslo
Ingebr. P. Joranger	gardbrukar	Hafslo
Jens Mundal	klokkar	Hafslo
O. Heggelund		Lyster
Johannes L. Lavold	medhjelpar	Lyster
Nils K. Stokkenes	gardbrukar	Lyster
S. Listau		Lyster
Hans Vigdal	lærar	Lyster
N. H. Bruheim	gardbrukar	Jostedal
Anders Hjellum	klokkar	Jostedal
K. A. Ormbergstøl	ordførar	Jostedal

Namn, tittel og stad er attgjeve som i oppropet, men namna er her sorterte etter prestegjeld, frå ytst til inst i Sogn.

På nyåret 1900 skreiv prestane i Sogn under på eit tilsvarande opprop for Blix-salmane.

Kjelde

• Lothe, Anders A. (1950). Målreisingssoga i Sogn og Fjordane. Florø: Firda lærarlag m.fl., s. 388-391 (Digital utgåve, NBdigital)

Opprop for Blix-salmane i Sogn 1899 er del av prosjektet Språkskifte i norske kommunar 1892-2013 som er komme i stand i samband med Språkåret 2013. Artiklane i denne serien er tilgjengelege i denne kategorien.