Harald Ulrik Sverdrup (1813–1891): Forskjell mellom sideversjoner

Fra lokalhistoriewiki.no
Hopp til navigering Hopp til søk
m ({{nn}})
m (Teksterstatting – «{{bokhylla|» til «{{nb.no|»)
 
(6 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
'''[[Harald Ulrik Sverdrup (1813–1891)|Harald Ulrik Sverdrup]]''' (fødd 18. februar 1813 i [[Tønsberg]], død 23. april 1891 i [[Balestrand]]) var prest og politikar. Han var var son til godsforvaltaren og landbrukslæraren [[Jacob Liv Borch Sverdrup]]. Blant brørne var statsminister [[Johan Sverdrup]] (1816-92) og landbrugsskolebestyrer [[Peter Jacob Sverdrup (1802–1872)|Peter Jacob Sverdrup]] (1802-72), og han var far til [[Jakob Liv Rosted Sverdrup|Jakob Sverdrup]] (1845-98).  
[[Fil:Harald Ulrik Sverdrups grav Tjugum.jpeg|miniatyr|Grava til Harald Ulrik Sverdrup. Tjugum kyrkje i Balestrand. Foto: Siri Iversen, 2017.]]
'''[[Harald Ulrik Sverdrup (1813–1891)|Harald Ulrik Sverdrup]]''' (fødd 18. februar 1813 i [[Tønsberg]], død 23. april 1891 i [[Balestrand]]) var prest og politikar. Han var son til godsforvaltaren og landbrukslæraren [[Jacob Liv Borch Sverdrup]]. Blant brørne var statsminister [[Johan Sverdrup]] (1816-92) og landbrugsskolebestyrer [[Peter Jacob Sverdrup (1802–1872)|Peter Jacob Sverdrup]] (1802-72), og han var far til [[Jakob Liv Rosted Sverdrup|Jakob Sverdrup]] (1845-1899).  


Den fyrste undervisninga fekk han heime hjå faren og etter kvart farsystera Elisabeth. I åra 1824-28 gjekk han Middelskolen i [[Larvik]] før han igjen fekk undervisning heime.  Han vart student i 1831 og cand. theol. i mai 1837. Frå same haust og i seks år arbeidde han på universitetsbiblioteket i Christiania, samstundes som han var lærar på [[Nissens latin- og realskole]] frå opprettinga i 1843, og lærar for kvinnelege fangar på [[Kristiania tukthus]].
Den fyrste undervisninga fekk han heime hjå faren og etter kvart farsystera Elisabeth. I åra 1824-28 gjekk han Middelskolen i [[Larvik]] før han igjen fekk undervisning heime.  Han vart student i 1831 og cand. theol. i mai 1837. Frå same haust og i seks år arbeidde han på universitetsbiblioteket i Christiania, samstundes som han var lærar på [[Nissens latin- og realskole]] frå opprettinga i 1843, og lærar for kvinnelege fangar på [[Kristiania tukthus]].
Linje 11: Linje 12:
Han skreiv ei forklaring, ''Udtog af Dr. Erich Pontoppidans Forklaring til de Enfoldiges Nytte'', som kom ut fyrste gongen i 1856 og sidan i mange opplag.  
Han skreiv ei forklaring, ''Udtog af Dr. Erich Pontoppidans Forklaring til de Enfoldiges Nytte'', som kom ut fyrste gongen i 1856 og sidan i mange opplag.  


Sverdrup gifte seg 4. juli 1844 med Caroline Metella Suur (1816-1903), dotter til sokneprest i Borre Jakob Rosted og Margrethe Elisabeth Bøyesen. Dei fekk fem søner som alle vart teologar og tre døtrer som alle vart gifte med prestar.
Sverdrup gifte seg 4. juli 1844 med [[Caroline Metella Suur (1816-1903)]], dotter til sokneprest i Borre Jakob Rosted og Margrethe Elisabeth Bøyesen. Dei fekk fem søner som alle vart teologar og tre døtrer som alle vart gifte med prestar.
*[[Jakob Liv Rosted Sverdrup]] (1845-1889), gift med Marie Bernhardine Suur
*[[Jakob Liv Rosted Sverdrup]] (1845-1889), gift med Marie Bernhardine Suur
*Gundella Margrethe Sverdrup (1847-1917 ), gift med [[Anton Theodor Thygesen]]
*[[Gundella Margrethe Sverdrup (1847-1917)]], gift med [[Anton Theodor Thygesen]]
*Georg Sverdrup (1848-1907), gift med 1) Cathrine Elisabeth Heiberg, og 2) med Elisa Susanne Heiberg
*Georg Sverdrup (1848-1907), gift med 1) Cathrine Elisabeth Heiberg, og 2) med Elisa Susanne Heiberg
*Elise Sverdrup (1850-), gift med [[Anton Boysen]]
*Elise Sverdrup (1850-), gift med [[Anton Boysen]]
Linje 23: Linje 24:
==Kjelder==
==Kjelder==
*{{folketelling|pf01038254000745|Harald U. Sverdrup|1865|Balestrand prestegjeld}}
*{{folketelling|pf01038254000745|Harald U. Sverdrup|1865|Balestrand prestegjeld}}
*Lampe, Johan Fredrik. (1896). ''Bergens stifts biskoper og præster efter reformationen. Biografiske efterretninger.'' (Bd. 2). Kristiania: Cammermeyer, s. 80-81 {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2009031003040}}
*Lampe, Johan Fredrik. (1896). ''Bergens stifts biskoper og præster efter reformationen. Biografiske efterretninger.'' (Bd. 2). Kristiania: Cammermeyer, s. 80-81 {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2009031003040}}
*''Norsk Forfatter-Lexikon 1814-1880'', bd. 5 (1901), s. 549-551. {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2006111601041}}
*''Norsk Forfatter-Lexikon 1814-1880'', bd. 5 (1901), s. 549-551. {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2006111601041}}
*Lindstøl, Tallak:''Stortinget og Statsraadet 1814-1914''. Kristiania, 1914
*Lindstøl, Tallak:''Stortinget og Statsraadet 1814-1914''. Kristiania, 1914
*Finne-Grønn, S. H. (1923). ''Slegten Sverdrup. Kortfattede genealogiske-personalhistoriske oplysninger med prospekter og portrætter.'' Christiania,  s. 78-93 {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2011092108061}}
*Finne-Grønn, S. H. (1923). ''Slegten Sverdrup. Kortfattede genealogiske-personalhistoriske oplysninger med prospekter og portrætter.'' Christiania,  s. 78-93 {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2011092108061}}
*[http://www.nrk.no/sf/leksikon/index.php/Harald_Ulrik_Sverdrup Omtale i Fylkesleksikon, NRK Sogn og Fjordane]
*[http://www.nrk.no/sf/leksikon/index.php/Harald_Ulrik_Sverdrup Omtale i Fylkesleksikon, NRK Sogn og Fjordane]
*{{WP-lenke|Harald U. Sverdrup|nn}}
*{{WP-lenke|Harald U. Sverdrup|nn}}
Linje 38: Linje 39:
[[Kategori:Personer]]
[[Kategori:Personer]]
[[Kategori:Larvik kommune]]
[[Kategori:Larvik kommune]]
[[Kategori:Balestrand kommune]]
[[Kategori:Sogndal kommune]]
[[Kategori:Balestrand]]
[[Kategori:Prester]]
[[Kategori:Prester]]
[[Kategori:Ordførere]]
[[Kategori:Ordførere]]

Nåværende revisjon fra 30. nov. 2023 kl. 10:07

Grava til Harald Ulrik Sverdrup. Tjugum kyrkje i Balestrand. Foto: Siri Iversen, 2017.

Harald Ulrik Sverdrup (fødd 18. februar 1813 i Tønsberg, død 23. april 1891 i Balestrand) var prest og politikar. Han var son til godsforvaltaren og landbrukslæraren Jacob Liv Borch Sverdrup. Blant brørne var statsminister Johan Sverdrup (1816-92) og landbrugsskolebestyrer Peter Jacob Sverdrup (1802-72), og han var far til Jakob Sverdrup (1845-1899).

Den fyrste undervisninga fekk han heime hjå faren og etter kvart farsystera Elisabeth. I åra 1824-28 gjekk han Middelskolen i Larvik før han igjen fekk undervisning heime. Han vart student i 1831 og cand. theol. i mai 1837. Frå same haust og i seks år arbeidde han på universitetsbiblioteket i Christiania, samstundes som han var lærar på Nissens latin- og realskole frå opprettinga i 1843, og lærar for kvinnelege fangar på Kristiania tukthus.

Den 29. november 1845 vart han utnemnd til residerande kapellan i Leikanger i Sogn og Fjordane før han vart utnemnd til sokneprest i Balestrand då prestegjeldet vart utskilt frå Leikanger 1. mars 1849. Dette embetet hadde han heilt til 1883. Alt i 1853 fekk han seg ein helseknekk og heldt sidan personleg kapellan som tok seg av gudstenestene. Sjølv avgrensa han embetsgjerninga til sjelesørgjarverksemda og den administrative sida av embetet.

Sverdrup var svært sentral i politikk og samfunnsliv. Han var ordførar i Leikanger 1848-1849, og i den nyoppretta kommunen Balestrand 1849-79. Han stod bak opprettinga av Balestrand sparebank i 1847, der han var direktør til 1886. Som medlem i amtstinget var han sterkt medverkande til skipinga av Nordre Bergenhus Amts Dampskibe i 1858, og han var styremedlem i selskapet heilt til kring 1880. Han var elles forlikskommissær den lange perioden 1856-89. Det var truleg på hans initiativ at Balestrand lærerskole vart skipa i 1863, og han hadde ansvaret for lærarskulen til han vart nedlagd i 1880.

Sverdrup representerte Nordre Bergenhus amt på Stortinget frå 1851 til 1869, og 1874-76. Grunna sjukdom møtte han ikkje i 1858 og 1875. Han var formann i kyrkjekomiteen 1851, sidan medlem i same fram til 1860, deretter 1862-69 i kyrkjekomite nr 2, 1874-76 i kyrkjekomiteen att. Frå 1854 var han medlem av valkomiteen i alle seinare storting han var med på. Elles sekretær i adressekomiteen 1851, komiteen om representantfordelinga 1857, komiteen om statthaldarsaka 1859-60, 1864 om den dansk-tyske krig, 1874 av jarnbanekomiteen. I 1860 var han med i deputasjonen som Stortinget sende til kongekroninga i Stockholm. År 1853 var han medlem av ein kongeleg kommisjon om fattiglovgjevinga.

Han skreiv ei forklaring, Udtog af Dr. Erich Pontoppidans Forklaring til de Enfoldiges Nytte, som kom ut fyrste gongen i 1856 og sidan i mange opplag.

Sverdrup gifte seg 4. juli 1844 med Caroline Metella Suur (1816-1903), dotter til sokneprest i Borre Jakob Rosted og Margrethe Elisabeth Bøyesen. Dei fekk fem søner som alle vart teologar og tre døtrer som alle vart gifte med prestar.

Kjelder

Eksterne lenkjer

Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/index.php?title=Harald_Ulrik_Sverdrup_(1813–1891)&oldid=2021515»