Ambros Jonsson Dølen

Ambros Jonsson Dølen (fødd 7. februar 1901 i Hjartdal, død 1986) var gardbrukar i Hjartdal i Telemark. Han var òg skribent mellom anna for Decorah-Posten og lokalavisene i Telemark, og han fotograferte i bygda.

Han var son av Jon Ambrosson Dølen (f. 1861) og Anne Olsdotter Dølen, og vart gift med Anne T. Aabø (1897–1965). Paret fekk seks born.

I 1935 tok han over Nord-Lofthus, der han og kona dreiv garden i lag. Dei dreiv med kyr og smørproduksjon fram til ho døydde i 1965.

Under andre verdskrigen sat han i heradstinget i Hjartdal, som var utpeika av Nasjonal Samling. Etter krigen vart han tiltala for å ha medverka i forsøket på å nazifisere kyrkja gjennom sitt arbeide i det NS-oppnemnde menighetsrådet. Som medlem av heradstinget var han med på å gje penger til Frontkjemperkontoret, og han var med på å tvinge lærar Kari Storruste til å slutte i skulen av politiske grunnar. Han påla lærarane i heradet å nytte den nazistiske boka Slekt og individ i skulen. Då tre lærarar nekta, kjøpte han inn boka og trakk det frå løna deira. Han melde òg sokneprest Kobro i Hjartal til departementet. Domen fall ikkje før i 1948, og då hadde ting mildna seg. Aktor la ned påstand om fengsel i 8 månader og rettigheitstap i 10 år, men retten fann at det rette var 5 månader betinga fengsel og rettiigheitstapet.

Kjelder

• Første versjon av artikkelen er henta fra Preus museums register over norske fotografer.
• A.J. Døhlen på Digitalt museum.
• A.J. Døhlen på KulturNav
• Trygve Nes, Notodden.
• «Ambr. Dølen, Hjartdal var en iherdig nazist» i Teledølen 1946-09-24. Digital versjon på Nettbiblioteket.
• «A.J. Dølen i Hjartdal slapp med 5 måneder betinget og rettighetstap» i Teledølen 1948-02-04. Digital versjon på Nettbiblioteket.
• Ambros Jonsson Dølen i Historisk befolkningsregister.