Austrheim krins

Nordstranda skule.

Foto: Annette Langedal Holme/Sogn og Fjordane fylkeskommune

Austrheim krins i Gloppen kommune ligg på nordsida av Gloppefjorden. Krinsen var fram til omlag 1869 kjend som Indre Nordstranda, eller Indre Nordstranda og Fjellbygda. I 2009 vart Austreim krins slått saman med Vereide krins. I dag heiter skulen Nordstranda skule.

Skulehus

Austrheim skule. Står i dag på Nordfjord folkemuseum. Foto: Annette Langedal Holme/Sogn og Fjordane fylkeskommune (2016)

Omgangsskulen

Før Austrheim skule vart bygd i 1863, var det omgangsskule i krinsen. I krinsreguleringa i 1861 er det bestemt at skulen i Fjellbygda skulle haldast halve tida på Solheim og halve tida på Berge.

Austrheim skule (1)

• Byggeår: 1863
• Fungerte som skule: 1863-1910
• Anna bruksområde: Står i dag på Nordfjord folkemuseum.

Austrheim skule (2)

• Byggeår: 1906
• Fungerte som skule:
• Anna bruksområde:

Austrheim skule (3)

• Byggeår:
• Fungerte som skule:
• Anna bruksområde: Bygget vart rive på dugnad i 1989 av Fjellhug/Vereide idrettslag og materialet vart brukt til å bygge ei skihytte på Kleivane skisenter.

Nordstranda skule (4)

• Byggeår: 1989
• Fungerte som skule:
• Anna bruksområde: I 2009 vart Austreim krins slått saman med Vereide krins. I dag heiter skulen Nordstranda skule.

Skuledagen

I 1917 feira ein 400-årsjubileet for reformasjonen med fest for skuleborn og foreldre. Her deltok born frå skulane Sandane, Austrheim, Ryssdal og Mardal. Fleire av lærarane held talar om Luther, reformasjonen og anna. Lærar Gudbrand Henden skildra festen i skuleprotokollen for Sandane:

Den 1ste november vart det halde reformasjonsfest – 400aarsf. for Luthers reformasjon – i Vanheim for Austrheim, Sandane, Ryssdals og Mardals krinsar. Den var halden som korgefest for skuleborni og foreldri – med tilgjengi for andre – inngangspengar 10 øre med serskild betaling for mat. Lærar[?] Solheim[?] tala um Luthers ungdomsaar. Gudbrand Henden: Luther som reformator – Worms – Magnhild Ha[??]: Luther i heimen, Ola Sande: reformasjonen i Noreg, Kristiane Lotsberg: Hans Nilsen Hauge. Paa festen var umk. 200 born og 120-30 vaksne. Den var sers hugnadsam og slutta burtimot kl.10.

Lærarar

Namn	Fødd	Skule	Tilsett år	Slutta år	Utdanning frå	Merknad
Endre Henden	1838	Austrheim krins	1863	1891	Volda lærarskule
Hans Edvard Hansson Skram	1856	Sandane, Austrheim, Vereide	1891 (Sandane og Austrheim), 1894 (Vereide)		Stord lærerskole 1882
Anna Tystad	1884	Småskulen Austrheim og Sandane krins	1905		Volda lærarskule 1904
Ola Sande	1877	Austrheim krins	1905		Volda lærarskule 1898
Eli (født Vereide) Glomnes	1884	Småskulen Vereide og Austreim krinsar	1916		Stord lærerskole 1904
Bergit Aasebø		Austrheim
Ingeborg Austrheim		Austrheim
Sigrun Hauge		Austrheim
Emmely Sande		Mardal, Austrheim
Helga Skrivarvik		Mardal, Austrheim

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

• Sandal, Per (1978): Soga om Gloppen og Breim, band 1. Sandane. Digital versjon på Nettbiblioteket.
• Sandal, Per (1979): Soga om Gloppen og Breim, band 2. Sandane. Digital versjon på Nettbiblioteket.
• Aaland, Jacob. Gloppen-Breimn kommunesoga. Utg. [s.n.]. no#. 1943. Digital versjon på Nettbiblioteket.
• Femårsmeldingar om folkeskulen 1891-1895, 1896-1900 og 1901-1905.