Sør-Aurdal kommune: Forskjell mellom sideversjoner
mIngen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 14: | Linje 14: | ||
| annet = | | annet = | ||
}} | }} | ||
<onlyinclude><includeonly>[[Fil:0540 Sor-Aurdal komm.png|thumb|80px]]</includeonly>'''[[Sør-Aurdal kommune|Sør-Aurdal]]''' er | <onlyinclude><includeonly>[[Fil:0540 Sor-Aurdal komm.png|thumb|80px]]</includeonly>'''[[Sør-Aurdal kommune|Sør-Aurdal]]''' er ein [[kommune]] i [[Valdres]] i [[Oppland]]. Kommunen grensar til [[Nord-Aurdal kommune|Nord-Aurdal]], [[Etnedal kommune|Etnedal]], [[Nordre Land kommune|Nordre Land]], [[Søndre Land kommune|Søndre Land]], [[Ringerike kommune|Ringerike]], [[Flå kommune|Flå]], [[Nes kommune i Buskerud|Nes]] og [[Gol kommune|Gol]]. Administrasjonssenteret er [[Bagn]]. | ||
== Personer | Bagn er einaste [[tettstad]] i kommunen. Av bygder kan nemnast [[Reinli]], [[Begnadalen]], [[Hedalen]] og [[Leirskogen]], som alle er kyrkjestader med eigne sokn. Ein finn óg mindre grender, som [[Liagrende]]. Språkleg går det eit skilje mellom den nordlege og den sørlege delen av kommunen. Sør-Aurdal er nøytral i valet mellom nynorsk og bokmål, og i 2010 var det registrert ein nynorskandel på 49,48 %. I nord, i sokna Bagn og Reinli, snakkar folk [[valdresmål]]. Det ligg nær nynorsk, som vert nytta i kyrkja og skulen . I Hedalen og Begnadalen sør i kommunen snakkar dei ei dialekt som ligg nærare [[ringeriksmål]]et, og ein nyttar der i hovudsak bokmål i skulen og kyrkja. | ||
[[Sør-Aurdals kommunevåpen]] er ''gull [[relikvieskrin]] i blått''. Relikvieskrinet er [[Hedalskrinet]] frå [[Hedalen stavkyrkje]]. | |||
==Administrative einingar== | |||
Frå [[mellomalderen]] tilhøyrde området [[Aurdal prestegjeld]], som i 1805 vart delt i [[Sør-Aurdal prestegjeld|Sør-Aurdal]] og [[Nord-Aurdal prestegjeld]]. Desse vart i 1837 grunnlag for dei to Aurdalskommunane. Prestegjeldet hadde ved avviklinga i 2000-åra fem sokn: [[Bagn sokn|Bagn]] (som var hovudsokn), [[Reinli sokn|Reinli]], [[Hedalen sokn|Hedalen]], [[Leirskogen sokn|Leirskogen]] og [[Begnadalen sokn|Begnadalen]]. Prestegjeldet låg, og dagens [[Sør-Aurdal kyrkjelege fellesråd]] ligg, i [[Valdres prosti]] i [[Hamar bispedøme]]. [[Bruflat sokn]] vart i 1894 skilt ut frå Sør-Aurdal, og vart ein del av [[Etnedal kommune]]. | |||
Kommunen låg tidlegare i [[Valdres fogderi]], og er nå under [[Valdres tingrett]]. Den er einaste kommune i [[Sør-Aurdal lensmannsdistrik]] i [[Vestoppland politidistrikt]]. | |||
</onlyinclude> | |||
== Personer frå Sør-Aurdal == | |||
* [[Helga Bakken]] (1901-1992), forfatter. | * [[Helga Bakken]] (1901-1992), forfatter. | ||
* [[Orvar Thorsrud]] (1892-1924), tegner og maler. | * [[Orvar Thorsrud]] (1892-1924), tegner og maler. | ||
| Linje 22: | Linje 33: | ||
== Se også == | == Se også == | ||
* [[Garder i Sør-Aurdal]] | * [[Garder i Sør-Aurdal]] | ||
==Kjelder== | |||
* {{kartverket|500739}} | |||
[[Kategori:Sør-Aurdal kommune| ]] | [[Kategori:Sør-Aurdal kommune| ]] | ||
{{ | [[Kategori:Valdres]] | ||
{{artikkelkoord|60.82242|N|9.54831|Ø}} | |||
Sideversjonen fra 11. des. 2013 kl. 13:00
| Sør-Aurdal | |
|---|---|
| |
| Basisdata | |
| Kommunenummer | 0540 |
| Fylke | Oppland |
| Kommunesenter | Bagn |
| Areal | 32.61 km² |
| Areal land | 0 km² |
| Areal vann | 32.61 km² |
| Folketall | ukjent kode (2023) |
| Grunnlagt | 1837 |
| Målform | Nøytral |
| Nettside | Nettside |
| |
| Utsyn over Bagn | |
Sør-Aurdal er ein kommune i Valdres i Oppland. Kommunen grensar til Nord-Aurdal, Etnedal, Nordre Land, Søndre Land, Ringerike, Flå, Nes og Gol. Administrasjonssenteret er Bagn.
Bagn er einaste tettstad i kommunen. Av bygder kan nemnast Reinli, Begnadalen, Hedalen og Leirskogen, som alle er kyrkjestader med eigne sokn. Ein finn óg mindre grender, som Liagrende. Språkleg går det eit skilje mellom den nordlege og den sørlege delen av kommunen. Sør-Aurdal er nøytral i valet mellom nynorsk og bokmål, og i 2010 var det registrert ein nynorskandel på 49,48 %. I nord, i sokna Bagn og Reinli, snakkar folk valdresmål. Det ligg nær nynorsk, som vert nytta i kyrkja og skulen . I Hedalen og Begnadalen sør i kommunen snakkar dei ei dialekt som ligg nærare ringeriksmålet, og ein nyttar der i hovudsak bokmål i skulen og kyrkja.
Sør-Aurdals kommunevåpen er gull relikvieskrin i blått. Relikvieskrinet er Hedalskrinet frå Hedalen stavkyrkje.
Administrative einingar
Frå mellomalderen tilhøyrde området Aurdal prestegjeld, som i 1805 vart delt i Sør-Aurdal og Nord-Aurdal prestegjeld. Desse vart i 1837 grunnlag for dei to Aurdalskommunane. Prestegjeldet hadde ved avviklinga i 2000-åra fem sokn: Bagn (som var hovudsokn), Reinli, Hedalen, Leirskogen og Begnadalen. Prestegjeldet låg, og dagens Sør-Aurdal kyrkjelege fellesråd ligg, i Valdres prosti i Hamar bispedøme. Bruflat sokn vart i 1894 skilt ut frå Sør-Aurdal, og vart ein del av Etnedal kommune.
Kommunen låg tidlegare i Valdres fogderi, og er nå under Valdres tingrett. Den er einaste kommune i Sør-Aurdal lensmannsdistrik i Vestoppland politidistrikt.
Personer frå Sør-Aurdal
- Helga Bakken (1901-1992), forfatter.
- Orvar Thorsrud (1892-1924), tegner og maler.
Se også
Kjelder
- Faktaark fra Kartverket
Koordinater: 60.82242° N 9.54831° Ø