Skulehistorie i Balestrand

Skulehistorie i Balestrand skal gi ei oversikt over skulekrinsar, skulehus, skulevegar, statistikk, kjelder og arkiv frå Balestrand kommune si skulehistorie.

Balestrand vart skild ut som eige prestegjeld frå Leikanger i 1850, og vart samstundes eigen kommune. I den store kommunereguleringa i 1964, vart bygdene frå og med Lånefjorden i vest, Nessane, Sæle, Kvamsøy, til og med garden Stokkebø ved Målsnes overført frå Vik til Balestrand, Vangsnes vart overført frå Balestrand til Vik og Eitorn vart overført frå Balestrand til Leikanger. Fjærland var ein del av Balestrand kommune fram til 2000, men er i skrivande stund ein del av Sogndal kommune. Skulehistoria til Fjærland, Eitorn og Vangsnes vert hovudsakleg sortert under den kommunen grendene høyrer til i dag.

Mange lærarar var utdanna ved Balestrand lærerskole.

Oversikt over skulekrinsar

1741	1891	1896	1900	1963
Tjugum	Esefjorden	Esefjorden	Esefjorden	Sagatun
Vangsnes/Eitorn	Eitorn	Eitorn	Eitorn	Eitorn
	Vangsnes	Vangsnes	Vangsnes	Vangsnes
Fjærland	Indre Fjærland	Indre Fjærland	Indre Fjærland	Indre Fjærland
	Ytre Fjærland	Ytre Fjærland	Ytre Fjærland
Sværefjorden	Sværefjorden	Sværefjorden	Sværefjorden
	Vetlefjorden	Vetlefjorden	Vetlefjorden	Vetlefjorden
	Hamrum	Hamrum	Hamrum	Mundal
				Lånefjorden
				Kvamsøy
				Linde
				Nessane

Skulekrinsar

Tjugum krins
Balestrand krins
Esefjorden krins
Sværefjorden krins
Vetlefjorden krins
Eitorn krins (Del av Leikanger frå 1964)
Vangsnes krins (Del av Vik frå 1964)
Ytre Fjærland krins (Del av Sogndal frå 2000)
Midtre Fjærland krins (Del av Sogndal frå 2000)
Indre Fjærland krins (Del av Sogndal frå 2000)

Krinsane som vart ein del av Balestrand i 1964. Kom frå Vik

Skuleveg

Lærarar

I femårsmeldinga frå 1896-1900 kan vi lese: Heredet er splittet ved flere Fjorde, flere Kredse som Følge heraf smaa og Inddelingen i bekvemme Lærerposter vanskelig.


Etternamn	Fornamn	Fødd	Tilsett år	Slutta år	Utdanning frå	Merknad
Øvrebø	A. P.	1842	1864		Stord	Var kyrkjesongar. Hadde bustad og klokkargard
Hellen	H. O	1843	1864	1899	Balestrand lærarskule
Mundal	J.	1858	1885		Hamar	Jobba som lærar frå 1882. Hadde bustad og skulejord
Eiken	Britu	1869	1893		utan utdanning	På oppsigelse
Kvale	A.	1866	1890	1900	Hamar	Var kyrkjesongar
Mundal	E.	1850	1876		Stord	Var kyrkjesongar
Mo	H.	1867	1889	1897	Hamar	På oppsigelse. Hadde bustad og skulejord
Oppedal	T. H. I.	1876	1900		Notodden	På oppsigelse.
Fimrete	B.	1868	1900		Stord	Jobba som lærar frå 1891. Var kyrkjesongar. Hadde bustad og skulejord
Østerbø	H.	1868	1894		Hamar	På oppsigelse
Aarskog	J.	1875	1897		Stord	På oppsigelse. Lærar i framhaldskulen. Hadde bustad og skulejord

Skular og elevtal

I 2019 er skulane i Balestrand kommune: Sagatun skule, Fjordtun oppvekst og Synga vidaregåande skule. Sagatun skule har elevar frå 1. til 10.klasse, mens Fjordtun har elevar i 1. og 2. klasse.

Skuler med oppdeling av klasser og elevtal
Skule	1891	1892	1893	1894	1895	1896	1897	1898	1899	1900
Balestrand	tredelt, 78	Tredelt, 86	Firdelt, 94	Firdelt, 95	Firdelt, 88	firdelt, 78	firdelt, 83	firdelt, 79	firdelt, 75	firdelt, 80
Esefjord	todelt, 43	Todelt, 45	todelt, 42	Todelt, 44	todelt, 35	todelt, 33	todelt, 33	todelt, 32	todelt, 30	todelt, 29
Eitorn	Samla, 20	Samla, 17	Samla, 17	Samla, 22	Samla, 21	Samla, 21	Samla, 21	Samla, 21	Samla, 22	Samla, 25
Vetlefjorden	Todelt, 38	Todelt, 35	Todelt, 34	Todelt, 32	Todelt, 35	todelt, 38	Todelt, 40	todelt, 40	todelt, 40	todelt, 44
Sværefjorden	todelt, 35	Todelt, 33	Todelt, 34	todelt, 35	Todelt, 35	todelt, 41	todelt, 42	todelt, 38	todelt, 44	todelt, 39
Vangsnes	Todelt, 39	Todelt, 42	Todelt, 40	Todelt, 32	Todelt, 35	todelt, 30	todelt, 37	todelt, 39	todelt, 41	todelt, 44
Ytre Fjærland	Samla, 18	Samla, 19	Samla, 23	Samla, 24	Samla, 24	Todelt, 27	Todelt, 24	Todelt, 29	Todelt, 32	todelt, 31
Hamrum	Todelt, 39	Todelt, 46	Todelt, 46	Todelt, 49	Todelt, 48	todelt, 48	todelt, 49	todelt, 47	todelt, 43	todelt, 45
Indre Fjærland	Tredelt, 68	Tredelt, 58	Tredelt, 58	Tredelt, 56	Tredelt, 64	tredelt, 57	tredelt, 57	tredelt, 43	tredelt, 46	tredelt, 45
Til saman i kommunen	378	381	388	389	385	383	386	378	373	382

I tillegg var det 7 (1891), 7 (1892), 9 (1893), 9 (1894), 9 (1895) som vart undervist utanfor skulen.

Arkiv

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1891-1895. Annonce-Tidendes Bogtrykkeri 1897
Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1896-1900. John Griegs Bogtrykkeri 1902
Møtebok frå skulestyret i Balestrand kommune, 1849-1900

Digitale kjelder

Ikkje-prenta kjelder

Skulehistorie i Balestrand er ein del av prosjektet Skulen min - eit kartleggings- og formidlingsprosjekt om skulehistorie i Sogn og Fjordane. Bli med å bidra med fakta eller forteljingar frå din skule og di skuletid!
Sogn og Fjordane fylkeskommune og Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane står bak prosjektet. Alle sider knytt til prosjektet er tilgjengelege i denne kategorien. Les meir på www.skulenmin.no.