Valdres Folkemuseum: Forskjell mellom sideversjoner
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
Linje 65: | Linje 65: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 14 || [[Hoveloftet]] | | 14 || [[Hoveloftet]] frå [[Uppigarde Høve (Øystre Slidre gnr. 45/18)|Uppigarde Høve]] ||1200-talet||1940-åra||[[Øystre Slidre]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 15 || [[Rognebygningen]] fra [[Sørre Rogne (Øystre Slidre gnr. 44/1)|Sørre Rogne]] || || || [[Øystre Slidre]] | | 15 || [[Rognebygningen]] fra [[Sørre Rogne (Øystre Slidre gnr. 44/1)|Sørre Rogne]] ||1600-talet||1923|| [[Øystre Slidre]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 16 || [[Stall]] fra Måno || || || | | 16 || [[Stall]] fra [[Måno (Nord-Aurdal gnr. 85/5)|Måno]] ||1800 ca.||1938||[[Nord-Aurdal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 17 || [[Loft]] fra Måno || || || | | 17 || [[Loft]] fra [[Måno (Nord-Aurdal gnr. 85/5)|Måno]] ||1700-talet||1923||[[Nord-Aurdal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 18 || [[Stabbur]] fra Måno || || || | | 18 || [[Stabbur]] fra [[Måno (Nord-Aurdal gnr. 85/5)|Måno]] ||1700-talet||1946||[[Nord-Aurdal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 19 || [[Brennbygningen]] | | 19 || [[Brennbygningen]] frå [[Brenn (Nord-Aurdal gnr. 106/45)|Brenn]] ||1740 ca.||1946||[[Nord-Aurdal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 20 || [[Handeloftet]] | | 20 || [[Handeloftet]] frå [[Øvre Hande (Vestre Slidre gnr. 49/1)|Øvre Hande]] ||1600-talet||1923||[[Vestre Slidre]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 21 || [[ | | 21 || Kårbygning frå [[Nerre Lome (Vestre Slidre gnr. 32/2)|Nerre Lome]] | ||
|1800 ca.||1951 | |||
|[[Vestre Slidre]] | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 22 || [[Prestøybygningen]] | | 22 || [[Prestøybygningen]] frå [[Prestøyn (Etnedal gnr. 130/1)|Prestøyn]] ||1775 ca.||1933/1934||[[Etnedal kommune|Etnedal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linje 95: | Linje 97: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 24 || [[Haftonbygningen]] | | 24 || [[Haftonbygningen]] frå [[Hafton (Sør-Aurdal gnr. 43/1)|Hafton]] ||1763||1923||[[Sør-Aurdal]] | ||
|[[Fil:Valdres Folkemuseum, Haftonbygningen.jpg|120px]] | |[[Fil:Valdres Folkemuseum, Haftonbygningen.jpg|120px]] | ||
|- | |- | ||
Linje 101: | Linje 103: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 26 || [[Stabbur]] | | 26 || [[Stabbur]] frå [[Midtre Sørum (Sør-Aurdal gnr. 74/14)|Midtre Sørum]] ||1700-talet||1961||[[Sør-Aurdal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linje 143: | Linje 145: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 40 || [[ | | 40 || Bustadhus frå [[Flatigarde (Etnedal gnr. 115/2)|Flatigarde]] ||1750 ca.||1953/1954||[[Etnedal kommune|Etnedal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 41 || [[ | | 41 || [[Dalestogo]] frå [[Dale (Nord-Aurdal gnr. 109/12)|Dale]] ||1825 ca.||1973/1976||[[Nord-Aurdal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 42 || [[ | | 42 || Loft frå [[Bergji (Nord-Aurdal gnr. 11/1)|Bergji]] ||1663||1974||[[Nord-Aurdal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 43 || [[ | | 43 || [[Totenbua]] frå [[Flatigarde (Etnedal gnr. 115/2)|Flatigarde]] ||1700-talet||1954||[[Etnedal kommune|Etnedal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 44 || [[ | | 44 || Grisehus frå [[Løtaslette under Solbjør]] || ||1954||[[Etnedal kommune|Etnedal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 45 || [[ | | 45 || Badstoge frå [[Løteslette under Solbjør]] || ||1952||[[Etnedal kommune|Etnedal]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linje 164: | Linje 166: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 47 || [[ | | 47 || Bygning frå [[Ni'igarde Kvie (Vang gnr. 96/5)|Ni'igarde Kvie]] ||1849||1959/1960|| [[Vang kommune|Vang]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 48 || [[ | | 48 || Buahus frå [[Ni'igarde Kvie (Vang gnr. 96/5)|Ni'igarde Kvie]] ||1700 ca.||1959/1960||[[Vang kommune|Vang]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 49 || [[ | | 49 || [[Raustestøgo]] frå [[Nordigarde Kvie (Vang gnr. 96/4)|Nordigarde Kvie]]||1700 ca.||1956||[[Vang kommune|Vang]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 50 || [[ | | 50 || Fjøs frå [[Ni'igarde Kvie (Vang gnr. 96/5)|Ni'igarde Kvie]] ||1800 ca.||1959/1960||[[Vang kommune|Vang]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 51 || [[ | | 51 || Låve frå [[Ni'igarde Kvie (Vang gnr. 96/5)|Ni'igarde Kvie]] ||1700-talet||1959/1960||[[Vang kommune|Vang]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 52 || [[ | | 52 || Stall frå [[Ni'igarde Kvie (Vang gnr. 96/5)|Ni'igarde Kvie]] ||1700-talet||1959/1960||[[Vang kommune|Vang]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 53 || [[ | | 53 || Tørrstoge frå [[Nordigarde Kvie (Vang gnr. 96/4)|Nordigarde Kvie]] ||1700-talet||1956||[[Vang kommune|Vang]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linje 197: | Linje 199: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 58 || [[ | | 58 || Bygning frå [[Høve (Vestre Slidre gnr. 29/1)|Høve]] || ||1972||[[Vestre Slidre]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linje 221: | Linje 223: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 66 || | | 66 || Stabbur frå Svinge ||1750 ca. | ||
|1960|| | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 67 || [[ | | 67 || Stogo frå [[Øvre Fristadplassen]] || 1750 ca. | ||
|1954||[[Vestre Slidre]] | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 68 || [[ | | 68 || Skåle frå [[Øvre Fristadplassen]]||1750 ca. | ||
|1954 | |||
|[[Vestre Slidre]] | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 69 || [[ | | 69 || Løe frå [[Øvre Fristadplassen]] ||1750 ca. | ||
|1954 | |||
|[[Vestre Slidre]] | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 70 || [[ | | 70 || Låve frå [[Øvre Fristadplassen]] ||1750 ca. | ||
|1954 | |||
|[[Vestre Slidre]] | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 71 || [[ | | 71 || Stall frå [[Øvre Fristadplassen]] ||1750 ca. | ||
|1954 | |||
|[[Vestre Slidre]] | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 72 || | | 72 || Fjøs frå Nygard ||1750 ca. | ||
|1969 | |||
| | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linje 281: | Linje 295: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| 86 || [[ | | 86 || [[Mjølkerampe]] frå [[Øydgarde (Øystre Slidre gnr. 51/7)|Øydgarde]] || ||1988||[[Øystre Slidre]] | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linje 328: | Linje 342: | ||
* [http://valdresmusea.no/vfm.asp?nid=463&lid=1 Valdres Folkemuseum], Valdresmusea. | * [http://valdresmusea.no/vfm.asp?nid=463&lid=1 Valdres Folkemuseum], Valdresmusea. | ||
* {{WP-lenke|Valdres Folkemuseum|nb}}. | * {{WP-lenke|Valdres Folkemuseum|nb}}. | ||
* <nowiki>Hvattum, Harald: Valdres folkemuseum : førar til samlingane. Utg. Valdres Folkemuseum. [Fagernes]. 1993. </nowiki>{{Bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2014102848099}} | |||
[[Kategori:Museer]] | [[Kategori:Museer]] |
Sideversjonen fra 8. okt. 2018 kl. 08:27
Valdres Folkemuseum på Storøya i Strandefjorden, rett ved Fagernes, er det fjerde største friluftsmuseet i landet. Det har sidan 2006 vore ein del av Valdresmusea. Sidan 2008 har Norsk institutt for bunad og folkedrakt vore ein del av museet.
Skipinga av museet
Museet vart starta opp som eit privat initiativ. Skulestyrar ved Oppland jordbruksskule Nils K. Ødegård foreslo å opprette eit folkemuseum i Valdre i avisa Samhold den 17. desember 1900, og det vart kalla inn til eit møte på Fagernes den 10. mars 1901. Dei seks kommunane i Valdres valde der kvar sin representant til ei arbeidsgruppe. Det var smått med kapital, sjølv etter eit par innsamlingar.
Ole E. Bøe starta på eiga hand å kjøpe inn gjenstandar til museet, og saman med styreformann Knut O. Alfstad fekk han samla kring hundre gjenstandar på kort tid. I 1906 kjøpte dei Valdreshaugen frå garden Nes, og sette opp Handeloftet med gjenstandane. I 1909 hadde samlinga auka til kring 600 gjenstandar.
I 1917 selde dei Valdreshaugen, og kjøpte i dstaden 18,5 dekar på Storøya, der museet sidan har halde til. Eit nytt «velkomstbygg» med festsal, utstillingsrom, magasin, kafé og butikk sto klart i 2010. Det er teikna av Lund Hagem Arkitekter, og er på kring 900 kvadratmeter.
Samlingane
Det er per 2018 kring 10+0 hus og anlegg på museet. Det eldste huset er Uppigard Høve-loftet, som er frå før 1350. Det er òg den eldste verdslege bygningen i Valdres. Eit av dei nyaste er Tvengestølen frå 1948, som vart sett opp på museet i 1998.
Gjenstandssamlinga er no på kring 27 000 ting. Folkemuseet har òg eit folkemusikkarkiv med over 14 000 enkeltspor, og eit fotoarkiv med kring 85 000 bilete. Opplandsarkivet har ein avdeling med kring 700 ulike arkiv på museet.
Bygninger i friluftsmuseet
Nr. | Beskrivelse | Datering | Attreist | Frå | Bilete |
---|---|---|---|---|---|
1 | Velkomstbygget | 2010 | |||
2 | Administrasjonsbygget | ||||
3 | Krigsminnesmerke (1940–1945) | ||||
4 | Minnestein etter Knut Hauge | ||||
5 | Vegrotestein fra … | ||||
6 | Gravhaug | ||||
7 | Folkemusikkhuset | ||||
8 | Garasje | ||||
9 | Andris Vang-støga | ||||
10 | Høyne skule | ||||
11 | Bygning frå Jonshegge | 1807 | 1977-1978 | Øystre Slidre | |
12 | Stue frå Skattebu | 1700-talet | 1923 | Øystre Slidre | |
13 | Gapestokk | ||||
14 | Hoveloftet frå Uppigarde Høve | 1200-talet | 1940-åra | Øystre Slidre | |
15 | Rognebygningen fra Sørre Rogne | 1600-talet | 1923 | Øystre Slidre | |
16 | Stall fra Måno | 1800 ca. | 1938 | Nord-Aurdal | |
17 | Loft fra Måno | 1700-talet | 1923 | Nord-Aurdal | |
18 | Stabbur fra Måno | 1700-talet | 1946 | Nord-Aurdal | |
19 | Brennbygningen frå Brenn | 1740 ca. | 1946 | Nord-Aurdal | |
20 | Handeloftet frå Øvre Hande | 1600-talet | 1923 | Vestre Slidre | |
21 | Kårbygning frå Nerre Lome | 1800 ca. | 1951 | Vestre Slidre | |
22 | Prestøybygningen frå Prestøyn | 1775 ca. | 1933/1934 | Etnedal | |
23 | Minnesten etter Jørn Hilme | ||||
24 | Haftonbygningen frå Hafton | 1763 | 1923 | Sør-Aurdal | |
25 | Amfiet | ||||
26 | Stabbur frå Midtre Sørum | 1700-talet | 1961 | Sør-Aurdal | |
27 | Bensinbu fra Fagernes | Nord-Aurdal | |||
28 | Bensinpumpe fra Gausdal | ||||
29 | Krambua Søvelheim fra Vang | Vang | |||
30 | Nystøga | ||||
31 | Kilometerskilt | ||||
32 | Kiosk | ||||
33 | Telefonkiosk | ||||
34 | Slidrehuset forsamlingshus fra Slidre | ||||
35 | Ishuset Susen fra Aurdal | ||||
36 | Tjærebrenning under gryte | ||||
37 | Stasjonsbu/Kvilebu fra Etna | ||||
38 | Bu for planovergang fra Leira stasjon | ||||
39 | Dresinskur fra Leira stasjon | ||||
40 | Bustadhus frå Flatigarde | 1750 ca. | 1953/1954 | Etnedal | |
41 | Dalestogo frå Dale | 1825 ca. | 1973/1976 | Nord-Aurdal | |
42 | Loft frå Bergji | 1663 | 1974 | Nord-Aurdal | |
43 | Totenbua frå Flatigarde | 1700-talet | 1954 | Etnedal | |
44 | Grisehus frå Løtaslette under Solbjør | 1954 | Etnedal | ||
45 | Badstoge frå Løteslette under Solbjør | 1952 | Etnedal | ||
46 | Melkerampe fra Øygarde | ||||
47 | Bygning frå Ni'igarde Kvie | 1849 | 1959/1960 | Vang | |
48 | Buahus frå Ni'igarde Kvie | 1700 ca. | 1959/1960 | Vang | |
49 | Raustestøgo frå Nordigarde Kvie | 1700 ca. | 1956 | Vang | |
50 | Fjøs frå Ni'igarde Kvie | 1800 ca. | 1959/1960 | Vang | |
51 | Låve frå Ni'igarde Kvie | 1700-talet | 1959/1960 | Vang | |
52 | Stall frå Ni'igarde Kvie | 1700-talet | 1959/1960 | Vang | |
53 | Tørrstoge frå Nordigarde Kvie | 1700-talet | 1956 | Vang | |
54 | Smie fra Lome | ||||
55 | Einangsferja fra Einangssundet | ||||
56 | Utvandrerhus fra Decorah, Iowa | ||||
57 | Vegrotestein fra … | ||||
58 | Bygning frå Høve | 1972 | Vestre Slidre | ||
59 | Stue fra Midtre Tvengji | ||||
60 | Eldhus fra Lome | ||||
61 | Lauvløe fra Sygarde Nørre Hamre | ||||
62 | Tjæreovn fra Dokken | ||||
63 | Stue fra Dølahushaugen | ||||
64 | Fjøs fra Kveto | ||||
65 | Kullgrop | ||||
66 | Stabbur frå Svinge | 1750 ca. | 1960 | ||
67 | Stogo frå Øvre Fristadplassen | 1750 ca. | 1954 | Vestre Slidre | |
68 | Skåle frå Øvre Fristadplassen | 1750 ca. | 1954 | Vestre Slidre | |
69 | Løe frå Øvre Fristadplassen | 1750 ca. | 1954 | Vestre Slidre | |
70 | Låve frå Øvre Fristadplassen | 1750 ca. | 1954 | Vestre Slidre | |
71 | Stall frå Øvre Fristadplassen | 1750 ca. | 1954 | Vestre Slidre | |
72 | Fjøs frå Nygard | 1750 ca. | 1969 | ||
73 | Lyftestein | ||||
74 | Sel fra Øygaardsstøle | ||||
75 | Fjøs fra Lehøvdstøle | ||||
76 | Seterbu fra Svartfjell | ||||
77 | Løe fra Vassetlien | ||||
78 | Slåttebu fra Beitostølen | ||||
79 | Løe fra Beitostølen | ||||
80 | Dusjbad fra Ølken hotell | ||||
81 | Fiskesløe fra Nystøga | ||||
82 | Kvernhus fra Mo | ||||
83 | Kvernhus fra Lalim | ||||
84 | Sel fra Rennsenn | ||||
85 | Fjøs fra Haugastølen | ||||
86 | Mjølkerampe frå Øydgarde | 1988 | Øystre Slidre | ||
87 | Sel fra Tvengjistølen | ||||
88 | Fjøs fra Tvengjistølen | ||||
89 | Sel fra Smørlien | ||||
90 | Reinsbu fra Galdeberg | ||||
91 | Fangstgrop | ||||
92 | Røys | ||||
93 | Røys | ||||
94 | Reingrav | ||||
95 | Bogahi | ||||
96 | Kullgrop | ||||
97 | Hellekiste | ||||
98 | Elvelund sag- og plogsmie/Leira perse og fargeri | ||||
99 | Fiskebu fra Haldorsynøyn |
Litteratur og kjelder
- Valdres Folkemuseum, Valdresmusea.
- Valdres Folkemuseum på Wikipedia på bokmål og riksmål.
- Hvattum, Harald: Valdres folkemuseum : førar til samlingane. Utg. Valdres Folkemuseum. [Fagernes]. 1993. Mal:Bokhylla