Skulehistorie i Balestrand

Skulehistorie i Balestrand skal gi ei oversikt over skulekrinsar, skulehus, skulevegar, statistikk, kjelder og arkiv frå Balestrand kommune si skulehistorie. Balestrand vart skild ut som eige prestegjeld frå Leikanger i 1850, og vart samstundes eigen kommune. I den store kommunereguleringa i 1964, vart bygdene frå og med Lånefjorden i vest, Nessane, Sæle, Kvamsøy, til og med garden Stokkebø ved Målsnes overført frå Vik til Balestrand, Vangsnes vart overført frå Balestrand til Vik og Eitorn vart overført frå Balestrand til Leikanger. Fjærland var ein del av Balestrand kommune fram til 2000, men er i skrivande stund ein del av Sogndal kommune. Skulehistoria til Fjærland, Eitorn og Vangsnes vert hovudsakleg sortert under den kommunen grendene høyrer til i dag.

Mange lærarar var utdanna ved Balestrand lærerskole.

Målet er å utvide denne artikkelen med mest mogeleg fakta. Bidra gjerne med meir informasjon.

Oversikt over skulekrinsar

1741	1891	1896	1963
Tjugum	Esefjorden	Esefjorden	Sagatun
Vangsnes/Eitorn	Eitorn	Eitorn	Eitorn
	Vangsnes	Vangsnes	Vangsnes
Fjærland	Indre Fjærland	Indre Fjærland	Indre Fjærland
	Ytre Fjærland	Ytre Fjærland
Sværefjorden	Sværefjorden	Sværefjorden
	Vetlefjorden	Vetlefjorden	Vetlefjorden
	Hamrum	Hamrum	Mundal
	Lånefjorden	Lånefjorden	Lånefjorden
	Kvamme	Kvamme	Kvamsøy
	Linde	Linde	Linde
	Nesse	Nesse	Nessane

Skulekrinsar

Balestrand

• Tjugum krins
• Balestrand krins
• Esefjorden krins
• Sværefjorden krins
• Vetlefjorden krins
• Nesse krins (Vik fram til 1964)
• Kvamme krins (Vik fram til 1964)
• Linde krins (Vik fram til 1964)
• Lånefjord krins (Vik fram til 1964)

Leikanger, del av Balestrand fram til 1964

• Eitorn krins

Vik, del av Balestrand fram til 1964

• Vangsnes krins
  • Gamleskulen på Vangsnes
  • Vangsnes skule

Sogndal, del av Balestrand fram til 2000

• Ytre Fjærland krins
• Midtre Fjærland krins
• Indre Fjærland krins

Lærarar

I femårsmeldinga frå 1896-1900 kan vi lese: Heredet er splittet ved flere Fjorde, flere Kredse som Følge heraf smaa og Inddelingen i bekvemme Lærerposter vanskelig.

Skular og elevtal

I dag er skulane i Balestrand kommune: Sagatun skule, Fjordtun oppvekst og Synga vidaregåande skule. Sagatun skule har elevar frå 1. til 10.klasse, mens Fjordtun har elevar i 1. og 2. klasse.

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

Femårsmeldingar frå Balestrand:

• Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1891-1895. Annonce-Tidendes Bogtrykkeri 1897
• Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1896-1900. John Griegs Bogtrykkeri 1902

Digitale kjelder

• Hermund Kleppa (2007) Femårsmeldingar om folkeskulen 1891-1895, 1896-1900 og 1901-1905. Kulturhistorisk leksikon.
• Allkunne: Skular i Balestrand. Ottar Starheim, NRK Sogn og Fjordane
• Dag Juvkvam (1999) Historisk oversikt over endringer i kommune- og fylkesinndelingen. Statistisk sentralbyrå - ssb.no.

Ikkje-prenta kjelder

Skulehistorie i Balestrand er ein del av prosjektet Skulen min - eit kartleggings- og formidlingsprosjekt om skulehistorie i Sogn og Fjordane. Bli med å bidra med fakta eller forteljingar frå din skule og di skuletid! Sogn og Fjordane fylkeskommune og Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane står bak prosjektet. Alle sider knytt til prosjektet er tilgjengelege i denne kategorien. Les meir på www.skulenmin.no.