Ørsta kommune: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
({{nn}} + litt småplukk) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| (2 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 18: | Linje 18: | ||
| annet = | | annet = | ||
}} | }} | ||
<onlyinclude><includeonly>[[Fil:1520 Orsta komm.png|thumb|80px]]</includeonly>'''[[Ørsta kommune]]''' er ein av kommunane på [[Sunnmøre]] i [[Møre og Romsdal]]. [[Kommune]]n grensar mot [[Hareid kommune|Hareid]], [[Ulstein kommune|Ulstein]], [[Volda kommune|Volda]], [[Sula kommune|Sula]], [[Stranda kommune|Stranda]] og [[Sykkylven kommune|Sykkylven]] i Møre og Romsdal | <onlyinclude><includeonly>[[Fil:1520 Orsta komm.png|thumb|80px]]</includeonly>'''[[Ørsta kommune]]''' er ein av kommunane på [[Sunnmøre]] i [[Møre og Romsdal]]. [[Kommune]]n grensar mot [[Hareid kommune|Hareid]], [[Ulstein kommune|Ulstein]], [[Volda kommune|Volda]], [[Sula kommune|Sula]], [[Stranda kommune|Stranda]] og [[Sykkylven kommune|Sykkylven]], alle i Møre og Romsdal. | ||
Administrasjonssenteret ligg på [[Ørsta (tettsted)|Ørsta]], som er den fjerde største tettstaden i Møre og Romsdal. Dei større bygdene er [[Barstadvik]], [[Bondalen]], [[Hovdebygda]], [[Standal]], [[Sæbø]], [[Vartdal]] og [[Sætre (tettsted)|Sætre]] . </onlyinclude>Kommunen har fire kyrkjer, [[Ørsta kyrkje]], [[Vartdal kyrkje]], [[Hjørundfjord kyrkje]] og [[Bjørke kyrkje (Ørsta)|Bjørke kyrkje]]. | Administrasjonssenteret ligg på [[Ørsta (tettsted)|Ørsta]], som er den fjerde største tettstaden i Møre og Romsdal. Dei større bygdene er [[Barstadvik]], [[Bondalen]], [[Hovdebygda]], [[Standal]], [[Sæbø]], [[Vartdal]] og [[Sætre (tettsted)|Sætre]] . </onlyinclude>Kommunen har fire kyrkjer, [[Ørsta kyrkje]], [[Vartdal kyrkje]], [[Hjørundfjord kyrkje]] og [[Bjørke kyrkje (Ørsta)|Bjørke kyrkje]]. | ||
| Linje 26: | Linje 26: | ||
[[Europaveg 39]] går gjennom kommunen, frå [[Volda kommune|Volda]] i sørvest, gjennom kommunesenteret, vidare mot nord til ferjestaden [[Festøya]]. I kommunen ligg fjellet [[Saudehornet]], som er 1303 meter høgt. | [[Europaveg 39]] går gjennom kommunen, frå [[Volda kommune|Volda]] i sørvest, gjennom kommunesenteret, vidare mot nord til ferjestaden [[Festøya]]. I kommunen ligg fjellet [[Saudehornet]], som er 1303 meter høgt. | ||
Sidan 1998 har Ørsta hatt eige [[Ørsta vinmonopol|vinmonopol]]. | |||
{{thumb| Saudehornet.JPG|Saudehornet, her seint på hausten, sett frå Skredefjellet i Høydalen|Magnar Høydal}} | {{thumb| Saudehornet.JPG|Saudehornet, her seint på hausten, sett frå Skredefjellet i Høydalen|Magnar Høydal}} | ||
== Kommunehistorikk == | == Kommunehistorikk == | ||
Ørsta var tidlegare en del av [[Volda kommune]], men frå [[1883]] sjølvstendig kommune med navnet ''Ørsten'', I [[1917]] vart namnet endra til Ørsta. [[1. januar]] [[1964]] vart Ørsta saman med dei tidlegare kommunane [[Vartdal kommune|Vartdal]] og [[Hjørundfjord kommune|Hjørundfjord]], slått saman til | Ørsta var tidlegare en del av [[Volda kommune]], men frå [[1883]] sjølvstendig kommune med navnet ''Ørsten'', I [[1917]] vart namnet endra til Ørsta. [[1. januar]] [[1964]] vart Ørsta saman med dei tidlegare kommunane [[Vartdal kommune|Vartdal]] og [[Hjørundfjord kommune|Hjørundfjord]], slått saman til storkommunen Ørsta. | ||
== Nokre personar frå Ørsta == | == Nokre personar frå Ørsta == | ||
| Linje 38: | Linje 38: | ||
* [[Marie Takvam]], ([[1926]]–[[2008]]), forfattar og skodespelar | * [[Marie Takvam]], ([[1926]]–[[2008]]), forfattar og skodespelar | ||
* [[Anna Skeide]], ([[1910]]–[[1980]]), lyrikar | * [[Anna Skeide]], ([[1910]]–[[1980]]), lyrikar | ||
* [[Olav Strømme]] ([[1909]]–[[1978]]), målar | * [[Olav Strømme (1909–1978)|Olav Strømme]] ([[1909]]–[[1978]]), målar | ||
* [[Bjarte Engeset]], dirigent | * [[Bjarte Engeset]], dirigent | ||
* [[Side Brok]], hiphopmusikarar | * [[Side Brok]], hiphopmusikarar | ||
| Linje 53: | Linje 53: | ||
* [[Sivert Aarflot]], ([[1759]]–[[1817]]) [[Omgangsskole|omgangsskulelærar]], bonde, [[lensmann]] og folkeopplysningsmann. | * [[Sivert Aarflot]], ([[1759]]–[[1817]]) [[Omgangsskole|omgangsskulelærar]], bonde, [[lensmann]] og folkeopplysningsmann. | ||
== | == Kjelder og litteratur == | ||
* [http://www.orsta.kommune.no/ Ørsta kommune] | * [http://www.orsta.kommune.no/ Ørsta kommune] | ||
* [https://snl.no/%C3%98rsta Ørsta] i ''Store norske leksikon''. | |||
[[Kategori:Ørsta kommune| ]] | [[Kategori:Ørsta kommune| ]] | ||
[[Kategori:Etableringer i 1883]] | |||
{{nn}} | {{nn}} | ||
Nåværende revisjon fra 2. apr. 2024 kl. 08:11
| Ørsta kommune | |
|---|---|
| |
| Basisdata | |
| Historisk(e) navn | Ørsten |
| Kommunenummer | 1520 |
| Fylke | Møre og Romsdal |
| Kommunesenter | Ørsta |
| Areal | 804.13 km² |
| Areal land | 785.79 km² |
| Areal vann | 18.34 km² |
| Folketall | 10 929 (2023) |
| Grunnlagt | 1883 |
| Målform | nynorsk |
| Nettside | Nettside |
Ørsta kommune er ein av kommunane på Sunnmøre i Møre og Romsdal. Kommunen grensar mot Hareid, Ulstein, Volda, Sula, Stranda og Sykkylven, alle i Møre og Romsdal.
Administrasjonssenteret ligg på Ørsta, som er den fjerde største tettstaden i Møre og Romsdal. Dei større bygdene er Barstadvik, Bondalen, Hovdebygda, Standal, Sæbø, Vartdal og Sætre . Kommunen har fire kyrkjer, Ørsta kyrkje, Vartdal kyrkje, Hjørundfjord kyrkje og Bjørke kyrkje.
Ivar Aasen var språkforskar, målmann, diktar og opphavsmannen til nynorsk (landsmål). Ivar Aasen-tunet blei åpna i 2000.
Europaveg 39 går gjennom kommunen, frå Volda i sørvest, gjennom kommunesenteret, vidare mot nord til ferjestaden Festøya. I kommunen ligg fjellet Saudehornet, som er 1303 meter høgt.
Sidan 1998 har Ørsta hatt eige vinmonopol.
Kommunehistorikk
Ørsta var tidlegare en del av Volda kommune, men frå 1883 sjølvstendig kommune med navnet Ørsten, I 1917 vart namnet endra til Ørsta. 1. januar 1964 vart Ørsta saman med dei tidlegare kommunane Vartdal og Hjørundfjord, slått saman til storkommunen Ørsta.
Nokre personar frå Ørsta
- Ivar Aasen, (1813–1896), språkforskar, målmann og diktar
- Anders Hovden, (1860–1943), diktarprest og målmann
- Peter Kjeldseth Moe, (1909–1973), arbeidarpolitikar, stortingsrepresentant og sakførar
- Marie Takvam, (1926–2008), forfattar og skodespelar
- Anna Skeide, (1910–1980), lyrikar
- Olav Strømme (1909–1978), målar
- Bjarte Engeset, dirigent
- Side Brok, hiphopmusikarar
- Roar Hagen (1954-), avisteiknar og bokillustratør
- Andreas Haavoll, (1869–1958), bladmann
- Arne Mo, forfattar
- Kristine Eikrem Engeset, (1988-), friidrettsutøvar
- Arill Riise,(1958-), journalist
- Sigvard Engeset, prest og salmediktar
- Olaf Hillestad, prest og diktar
- Ivar Andreas Nordang (1856-1933), frå Hjørundfjord, sorenskrivar i Vardø, Nordfjord og Tune, ordførar i Vardø 1891-97.
- Gunnhild Øyehaug, (1975),forfattar
- Berthe Canutte Aarflot,(1795–1859), forfattar
- Sivert Aarflot, (1759–1817) omgangsskulelærar, bonde, lensmann og folkeopplysningsmann.
Kjelder og litteratur
- Ørsta kommune
- Ørsta i Store norske leksikon.