Forside:Valdres
Portal Valdres
Valdres er eit landskap i Oppland, med kommunane Nord-Aurdal, Sør-Aurdal, Øystre Slidre, Vestre Slidre, Vang og Etnedal.Dalføret femner størstedelen av nedbørsområdet for Begnavassdraget nord for Sperillen og den øvre delen av Etnedal landskapsområde med kringliggande fjellstrok. I sør finn ein Begnadalen og Hedalen. I nord er Valdresflye ein del av Jotunheimen. Valdres reknast med til Austlandet, men er òg eit grenseområde til Vestlandet. Den eldste busetninga i dalen kom vestfrå, og Valdres var lenge under Gulatingslagen. I 1153 vart dalen ein del av Stavanger bispedøme.
Den største tettstaden, og den einaste mer over 1000 innbyggjarar er Fagernes i Nord-Aurdal. Fagernes som fekk bystatus i 2007 og har drygt 1900 innbyggjarar (2018). Andre tettstader, med folketal per 2018 i parentes, er: Leira i Nord-Aurdal (873), Bagn i Sør-Aurdal (668), Aurdal i Nord-Aurdal (681), Beitostølen i Øystre Slidre (349), Slidre i Vestre Slidre (346), Røn i Vestre Slidre (283), Heggenes i Øystre Slidre (283), Moane i Øystre Slidre (230) og Bruflat i Etnedal (248).
E16 og fylkesveg 51 går gjennom Valdres. Det er bussamband frå fleire stader i dalen til Oslo, Bergen, Gjøvik og Gol. Valdresbanen gjekk til Fagernes, og vart nedlagd i 1989. Fagernes lufthamn, Leirin var den høgast liggande flyplassen i Nord-Europa, på 822 moh. Den hadde daglege avgonger til Oslo lufthavn, Gardermoen. Lufthamna vart opna i 1987, og nedlagd i 2018.
Lars Peter Petersen (født 22. oktober 1798 i Christiania, død 7. juli 1862 i Drammen) var sokneprest i Skedsmo, prost i Nedre Romerike prosti og ordfører i Skedsmo 1844-1845. Han fungerte også som ordfører i 1839 da ordfører Lars Peter Selboe satt på Stortinget. Samtidig som han var ordfører, ledet han kommunens skole-, fattig- og kirkekommisjon. I 1845 var Petersen oppmann i amtstinget.
Han var sønn av parykkmaker Andreas Petersen og Maren Olia Larsdatter.
Lars Petersen utdannet seg til teolog, men mellom studiene jobbet han fra 1819 som lærer ved borgerskolen i Drøbak og ved latinskolen i Kristiania. I 1823 ble han pers. kapellan i Gausdal, og i 1824 sokneprest i Saltdal. Fra 1835 var han sokneprest i Sør-Aurdal, og fra mars 1837 i Skedsmo. I februar 1844 ble han prost i Nedre Romerike prosti. Hans siste embete var i Drammen, der han var sokneprest fra mai 1849 til han døde 7. juli 1862.
Kilder og litteratur
- Haavelmo, Halvor: Skedsmo herred 1837-1937. Oslo 1937. Digital versjon på Nettbiblioteket.
- Haavelmo, Halvor (red.): Skedsmo. Bygdens historie: 1, Skedsmo 1929. Digital versjon på Nettbiblioteket, se s. 176-177.
- Ministerialbok for Bragernes prestegjeld 1860-1868: Begravde 1862
- Lars Peter Petersen i Historisk befolkningsregister.