Årstalsliste for Lesja
Hopp til navigering
Hopp til søk
Dette er ei liste over hendingar i Lesja ordna kronologisk. Kjelder for prestar og ordførarar er Bygdebok for Lesja bd. 3 og Skotte / Einbu 1949 (sjå Bibliografi:Lesja kommune). Hendingar knytte til enkeltgardar er henta frå bygdeboka viss ikkje anna kjelde er gjeve opp.
Før 1500
- 1326: kvernbruk i Lora dokumentert i i Diplomataricum Norwegicum bd II s. 135. Sjå Lorkverna.
1500- og 1600-talet
- Ca. 1570: Jens Jensson Staby vart prest i Lesja prestegjeld.
- 1602: Jens Jensson d.y. vart prest etter far sin.
- 1636: Sigvart Engebretsson Munk kom som huskapellan i 1636, styrte kallet frå 1639 og vart utnemnt til sokneprest i 1641.
- 1660: Jørgen Fillipsen og Joacim Irgens får privilegiebrev på jerverksdrift, og etter kvart kjem Lesja jernverk i drift i austenden av Lesjaskogvatnet.
- 1670 / 1695: Christen Christenss. Gammelgaard vart sokneprest.
- 1677: Peter von Schellebeck vart medeigar i jernverket til 1683.
- 1687: Werner Nielsen kjøpte jernverket.
- 1693: Jens Hansen Collin og Herman Treschow kjøpte 1/4 av jernverket kvar.
- 1695-97: Lesjaskog kyrkje bygd som verkskyrkje ved Lesja jernverk.
- 1696: Christen Wernersen åtte 1/2 jernverket verket til 1701.
1700-talet
- 1701: Threschow kjøpte resten av jernverket.
- 1710: Reinholdt Heinrichsen Ziegler kjøpte jernverket.
- 1724: Nils Olsen Stockflet vart sokneprest.
- 1730: Lars Lobes gift med enkja etter Reinholdt Ziegler, overtok jernverket, eineeigar frå 1747.
- 1734: Eldste delen av hovudbygninga på Lesja jernverk vart bygd[1] av Lars Lobes.
- 1732: Johan Henrik Ziegler fekk truleg halve verket ved skifte etter faren, selde til stefaren 1747.
- 1745: Henning Ulrik Salomonsen Fuglberg vart sokneprest.
- 1747 januar 13: reskript som fastsette at sokneprestane i Lesja og Tynset skulle gjere teneste i Folldal kvar sin gong.
- 1749 Den nye Lesjakyrkja bygd.
- Ca. 1750: Hans Jensen Holmboe gift med dotter til Reinholdt Ziegler, overtok jernverket.
- 1754 åtte dagar før jul brann tre stuguhus, loft, fjøs låve, saufjøs, liu og smie på Endresplassen. Alt lausøyre bortsett frå husdyra gjekk òg med.
- 1757: Pål Holst Irgens gift med enkja etter Holmboe, overtok jernverket.
- 1758: Hans Hanssen Smidth vart sokneprest.
- 1772: Jens Hieronimussen Krefting vart sokneprest.
- 1780: Hans Bernhoft Hegge vart sokneprest.
- 1782; Peder Alstrup Pedersen Jordhøy vart sokneprest.
- Ca. 1784: Niels Pløyen overtok jernverket.
- 1789 juli 20-23: Storofsen ramma og Lesja.
- 1797 mai 10: Forlikskommisjonen for Lesja hovudsokn og annekssokna Dovre og Øvre Folldal oppnemnt av amtmann Christian Sommerfelt med soknepresten, Jordhøy og Hans Pedersson Holager som medlemer.[2]. Same dag vart det oppretta eigen kommisjon for Lesjaskog, i funksjon til 1821.[3]
1800 - 1850
- 1800: Jonas Wohl kjøpte jernverket.
- 1801 februar 1: folketeljing: Lesja hovudsokn, og Lesjaskog annekssokn.
- 1804: Johan Friedrich Wilhelm von Haffner kjøpte jernverket av Wohl i 1804.
- 1812: Tore Olsson frå Bottem kjøpte jernverket.
- 1814 mars 4: bededag i Lesjakyrkja. I Lesja kyrkjebok side 796 skreiv Peder Jordhøy: «Fredagen den 4de Martii prædikede Jeg over Texten af Davids 62 Psalme 8de og 9de Vers, paa denne Dag, som var en Høytidelig Festdag, aflagde den heele Almue Troeskabs Eed med Liv og Blod at forsvare og hævde Norges Frihed og Selvstendighed under vaar allernaadigste Regent Printz Christian Friderich.» Same dag samla «M. Thøring, P. A. Jordhøy, Hans Tostensen Korsvold, H. Hattrem, Olle Sønstebø, G. Kolstad, Ole Brendiord, O. Holle, Lars Bottem, Thore Mølm, Poul Norderhuus, Johanes Flittig, Johannes Enstad, Hans Bergseng» seg på Prestgarden og skreiv under på adressa til Kristian Fredrik: ««Ligesom Lessøe Meenigheds Indvaanere have i Dag Lessøe Hovedkirke svoret at hævde Norges Selvstendighed, og at vove Liv og Blod for det ælskede Fedreneland, har samme ogsaa valgt Lensmand Hans Lemmich Juell og Bonden Paul Paulsen Tofte, begge Indvaanere af Lessøe Præstegjeld, til at Møde paa Meenighedens Vegne, og at stemme ved den berammede Forsamling af Nationens udvalgte Mænd, angaaende Regjeringsformen i Norge, hvortil de ere befuldmægtigede.»
- 1818: Lesjaskog kornmagasin etablert.
- 1820: Nils Halvorssen Roth Blix Heyerdal vart sokneprest.
- 1820: Lesja kornmagasin etablert.
- 1829: Jens Laurits Pederssen Debes vart sokneprest.
- 1834: Christian August Lyche vart sokneprest.
- 1838 januar 20: Det første møtet i Lesja formannskap. Johannes Jonsson Tøndevold vart vald til ordførar]], Niklas Johannesson Kvam til vise-ordførar.[4]
- 1838 februar 21: Det første møtet i Lesja heradsstyre. 8 saker vart behandla.[5]>
- 1844: Nathan Surland Steen vart sokneprest.
1850 - 1900
- 1850: Peder Skotte vart ordførar.
- 1852: Edvard Kraft vart sokneprest.
- 1854: Syver Hogsvold vart ordførar.
- 1855: Forslag om uttapping av Lesjavatnet framsatt.
- 1855: Lesjaskog kyrkje flytta frå den gamle tomta det Lesjaverk kyrkje nå står, til ny tomt frå Øverlie.[6]
- 1856: Hans G. Koldstad vart ordførar.
- 1857 november 18: arbeidet med uttapping av Lesjavatnet starta:
- 1860 juli 25: kongelig resolusjon som fastsette at annekssokna Dovre og Øvre Folldal og Dombåsgrenda (gardsnr. 3-15 i Dovre) skulle skiljast frå Lesja prestegjeld og opprettast som Dovre prestegjeld.
- 1861: Johannes Michael Klem vart sokneprest.
- 1862 august 26: Lesja og Dovre Skyteforening starta.[7]
- 1865 desember 21: folketeljing: start søkbar versjon og start skanna versjon
- 1867 februar 1: "Lesjeskogens Postaabneri" opna i Mølme, Øverlie.[8]
- 1868: Peder Bj. Holager vart ordførar.
- 1870: Jens Gerhard Holmboe vart sokneprest.
- 1874: Hans H. Hatrem vart ordførar.
- 1874: Ola O. Mølmen bygde første hotellet i Mølme, Øverlie.[9]
- 1875 desember 21: folketeljing: start søkbar versjon
- 1880: Per Koldstad vart ordførar.
- 1881 mai 17: Lesjaskog Skytterlag starta.[10]
- 1883: August Larsen vart sokneprest.
- 1885: Lars Moen født i Rånålykkja.
- 1890 natt til 26. november brann hotellet i Mølme, Øverlie ned.[11]
- 1891 januar 1: folketeljing: søkbar versjon og start skanna versjon
- 1892: John Bergquist vart sokneprest.
- 1892: Anders E. Norderhus vart ordførar.
- 1893 januar 15: Ungdomslaget Verdandi stifta.[12]
- 1893: Lesja Skytterlag starta.[13]
- 1898 november 20: Ungdomslaget Verdandi held første medlemsmøte i eige hus, Friheim.[14]
1900-1950
- 1900 desember 3: folketeljing: start søkbar versjon
- 1902: Ola O. Rolstad vart ordførar
- 1905: Theodor Norseth vart sokneprest.
- 1908 juli 10: Stortinget vedtok bygging av Raumabanen frå Dombås til Åndalsnes.[15]
- 1910 desember 12: folketeljing: start søkbar versjon
- 1911 hausten: arbeidet med bygging av Raumabanen starta. [16]
- 1912 januar 22: arbeidet med Jorabrue på Raumabanen tok til. [17]
- 1913: Blåsenborg bygd.[18]
- 1914: Håkon Martin Hovdin vart sokneprest.
- 1914: Ole Ekre vart ordførar.
- 1917: Lesja kommune kjøpte Hauje og tok garden i bruk som gamleheim.[19]
- 1921 november 21: Raumabanen opna til Bjorli stasjon. [20]
- 1922: Stuguflottbrue på Raumabanen bygd. [21]
- 1923: den første bygdeboka blir gjeve ut: Gamal bondekultur i Gudbrandsdalen. Lesja og Dovre av Ivar Kleiven. Oppattrykt 1981.
- 1924: Lesja ysteri etablert.
- 1924 november 29: heile Raumabanen opna. [22]
- 1925 januar 19: Lesjaskog idrettslag stifta.
- 1927 desember 30: opningsfest på nye Friheim.[23]
- 1928: Jens Holst Bie Bjønnes-Jakobsen vart sokneprest.
- 1929: Sigvart Alstrup H. Jordhøy vart ordførar.
- 1934 februar 23: kongelig resolusjon som fastsette grensa mellom Lesja og Dovre.
- 1930 ca.: Lesja gjestgiveri bygd.[24]
- 1937 mars 2: Lesjaskog Bondekvinnelag blir stifta.[25]
- 1938: Reidar Torolf Hj. Lund vart sokneprest.
- 1938: John Botheim vart ordførar.
- 1939: Lesja bakeri bygd..[26]
- 1939: A/S Eidefoss startar arbeidet med linjenettet gjennom Lesja, og om hausten fekk dei fleste abonnentane tilkopla elektrisk straum.
- 1940: april 9 – mai 2: Om dei dramatiske hendingane under felttoget.
- 1941 september 25: Gautsjøulykka der 11 anleggsarbeidarar druknar under arbeid på Auraanlegget på Dalsida.
- 1945 januar 5-6: Stuguflottbrue vart sprengt av tre karar frå Kompani Linge i Fieldfare-operasjonen.
- 1947: Aksel Amlie vart sokneprest.
- 1947: Ola O. Mølmen vart ordførar.
- 1948: Lesja Bulldozerlag etablert.
- 1949: Lesja. Litt frå den kommunale soga 1838-1938, og ymse anna av Sigurd Einbu og Ola Skotte vart gjeve ut.
1950-2000
- 1956: Sverre J. Botheim vart ordførar.
- 1957: Arbeidet med å etablere Lesja bygdatun starta opp.
- 1957: Haujeheimen – Lesja gamleheim opna.[27]
- 1957 november 22: to ungar frå Mølmshaugen gjekk forbi far sin og til fjells der dei omkom.
- 1958-59: Nytt kommunehus i Lesja sentrum vart bygd.[28]
- 1959: Otto Kalmar K. Østerås vart sokneprest.
- 1963: Lesjaskog skulemusikk blir stifta.[29]
- 1964: Den nye Lesjaverkkyrkja bygd på den same tomta der den gamle kyrkja til Lesja jernverk stod.
- 1969: Samarbeidsutval for flaumsikring av Lesjaleira nedsett med representantar frå Landbruksdepartementet, Fylkeslandbrukskontoret, kommunen, grunneigarane og NVE. 1969-73: Forbygningsavdelinga i NVE utførte flaumsikring og forbygging av 2 km av Lora.[30]
- 1970: Andreas Mølmen vart ordførar.
- 1972 juli 7: Lesja kommunestyre valde nemnd som skulle greie ut ei Bygdebok for Lesja.
- 1972: Karl Stålaker vart ordførar.
- 1973: Lesja får eigen distriktslege.[31]
- 1973: Det første flyet landa på flyplassen på Bjorli.ref>Gudbrandsdølen 4.8.1973, i Avisutklippsbok Strandli.</ref>
- 1974: Eldres Senter i Lesjaskog sentrum opna.[32]
- 1976: jo Nordahl Bottheim vart ordførar.
- 1977-84: Flaumverket langs Lågen utført i samsvar med framlegg frå utvalet som vart nedsett i 1969. Samla kostnader 13,5 mill. kr.[33]
- 1978: Kari Merete Klæboe vart sokneprest.
- 1980: Lesja sjukeheim bygd.[34]
- 1981: Lesja historielag stifta.
- 1984: Omsorgsbustadane ved sjukeheimen, Lesjatun, bygde og Haujeheimen vart nedlagt.[35]
- 1985: Lesja Skytterlag arrangerte Landsskyttarstemnet 1985.
- 1988: Osvald Haugbotn vart ordførar.
- 1990: Ellen Martha Blaasvær vart sokneprest.
- 1994: «Gamel-Ysteriet» i Lesja sentrum rive.[36]
- 1995: Knut Ellefsrud vart sokneprest.
- 1995: Lesja Skytterlag arrangerte Landsskyttarstemnet 1995.
- 1996: Bygdebok for Lesja, gards- og slektshistoria fullført i tre band.
- 1995: Lesja Skytterlag arrangerte Landsskyttarstemnet 1995.
- 1999: Brøste-Stueflotten Kulturlag stifta og arbeidet med Sagelva Vasskraftsenter starta.
Etter 2000
- 2000: Tunstugu på Bygdatunet opna som Lesja kommunes tusenårsstad [37]
- 2000: Per Dag Hole vart ordførar.
- 2000: Lesja historielag startar restaureringsarbeidet med Lorkverna.
- 2005: Lesja skyttarlag arrangerte Landsskyttarstemnet 2005
- 2008: Bd. 4 av Bygdebok for Lesja utgitt.
- 2011: Steinar Tronhus vart ordførar.
Referansar
For fulle referansar, sjå Bibliografi:Lesja kommune
- ↑ Fylkeskonservatoren i Oppland 1984: Registrering av faste kulturminne i Noreg. Gamle hus i Lesja s. 11 og 101.
- ↑ Forhandlingsprotokoll s. 1.
- ↑ Arkivportalen.
- ↑ Lesja formannskapsprotokoll 1837-1858, Lesja kommunearkiv s. 1.
- ↑ Same stad.
- ↑ Bygdeboka bd. 1 s. 307.
- ↑ Gåmålt frå Lesja og Lesjaskog 1984 s. 59.
- ↑ Bygdeboka bd. 1 s. 307.
- ↑ Bygdeboka bd. 1 s. 298.
- ↑ Gåmålt frå Lesja og Lesjaskog 1984 s. 61.
- ↑ Bygdeboka bd. 1 s. 298.
- ↑ Årsskrift for Lesja historielag 1992 s. 35.
- ↑ Gåmålt frå Lesja og Lesjaskog 1984 s. 59.
- ↑ Årsskrift for Lesja historielag 1992 s. 45.
- ↑ Audun Einbu i Årsskrift for Lesja historielag 1994 s. 31.
- ↑ Audun Einbu i Årsskrift for Lesja historielag 1994 s. 33.
- ↑ Audun Einbu i Årsskrift for Lesja historielag 1994 s. 35.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 124.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 263.
- ↑ Audun Einbu i Årsskrift for Lesja historielag 1994 s. 34.
- ↑ Audun Einbu i Årsskrift for Lesja historielag 1994 s. 39f.
- ↑ Audun Einbu i Årsskrift for Lesja historielag 1994 s. 34.
- ↑ Årsskrift for Lesja historielag 1992 s. 98.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 124.
- ↑ Ingunn Sæther 2005: «Frå Lesjaskog bondekvinnelag si historie». I Årsskrift for Lesja historielag s. 78-83.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 124.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 269.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 124.
- ↑ Ref. 10-årsjubileum i Gudbrandsdølen 3.12.1973, i Avisutklippsbok Strandli.
- ↑ Jordhøy 2005 s. 19.
- ↑ Gudbrandsdølen 16.6.1973, i Avisutklippsbok Strandli.
- ↑ Bygdeboka bd. 1 s. 309.
- ↑ Jordhøy 2005 s. 20-22.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 124.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 124 og 269.
- ↑ Bygdeboka bd. 3 s. 124.
- ↑ Opplyst på Kveldsseto Lesja historielag 18.5.2017