Forside:Rein og reindrift

URFOLK OG NASJONALE MINORITETER • NYERE MINORITETER Samer • finner/kvener • romanifolk • rom • jøder sørsamer • umesamer • pitesamer • lulesamer • nordsamer • austsamer språk • byggeskikk • rein • mat • religion/livssyn Om Rein og reindrift Ung rein i Arjeplogs kommun. Foto: Olve Utne Rein eller reinsdyr (Rangifer tarandus) er eit hjortedyr som først og fremst hører til i dei arktiske og subarktiske klimasonane. I Skandinavia og nærområda finst det tre underartar av rein — fjellrein (Rangifer tarandus tarandus), svalbardrein (Rangifer tarandus platyrhynchus) og skogsrein (Rangifer tarandus fennicus).   Les mer ...   Smakebitar fra artiklar Grop 2 i i fangstanlegget. Foto: Arnfinn Kjelland (2018) Ved Storhøhalsen på fjellet ovanfor Lesjaskog finst eit tydeleg fangstanlegg for villrein. Storhøhalsen er ei brei skrånande li ovanfor skoggrensa, nedanfor Storhøe (1868 m.o.h.). På ei litt flatare terasse ca. 300 m nedanfor høgste punktet går det ein tydeleg sti etter reinstrekket, og erfaringar frå eldre jaktperiodar er at reinen ofte trakk her, noko som må ha freista dei gamle fangstfolka til å bygge eit fangstanlegg. Anlegget er kartlagt av Øystein Mølmen (1979 og 1986). Han påviste fire fangstgroper her, to ved sidan av kvarandre of kopla saman med ledegjerde, og to enkeltgroper.   Les mer … Skoltesamar mjølkar ein rein, trulig i 1890-åra. Ein mjølkerein (bokm. òg melkerein) eller mjølkarrein er ein rein som blir halden tam og mjølka på sommaren — gjerne frå sist i juni til først i september. I intensiv reindrift utgjer mjølkereinane ein vesentlig del av reinflokken, som da kan bestå av alt frå nokre få dyr og opp mot 70–80 reinar. Mjølkereindrift har vore vanlig i store delar av dei samiske områda, men opp mot nyare tid har mange familiar gått over til meir ekstensiv kjøttreindrift eller vorte fastbuande. Etter andre verdskrigen har mjølkereindrifta stort sett forsvunne.   Les mer … Reinar i Norður-Þingeyjarsýsla på Island. Foto: Chris Goldberg På siste delen av 1700-talet vart det gjort forsøk på å sette i gang reindrift på Island, og i åra 1771–1787 så vel som kring 1850 vart det utsett rein fleire plassar der, inkludert sørvest, nord og aust på Island. Reinane vart innført frå Noreg, og blant dei som stilte dyr til rådigheit veit vi i alle fall om fjellfinnen Peder Jansen, som selde seks reinar til kongen og forærte enda tretti til for det formålet. Peder Jansen vart prisa av amtmann Ole Hannibal Sommerfelt på vintertinget i Alta i 1789, og skriftet Et Par Ord (1790) byggjer på denne talen.   Les mer … Reinheimen er ei nyare nemning på eit fjellområde som i grove trekk er avgrensa av Ottadalen i sør, Lesjadalføret i nord og Tafjordfjella i vest. Namnet Reinheimen vart først nytta av fjelloppsynsmann Olaf Heitkøtter i ei bok frå 1970-talet. Tidlegare hadde ikkje området noko felles namn. Det er mange minne etter den gamle villreinfangsten i området; dyregraver (fangsgroper) og massefangstanlegg.   Les mer … Slubbo (lules.; nordsam. šlubbu, pitesam. slubbok; sørsam. klobpe) eller digital nekrobasillose, òg kalla smittsam klauvsjukdom og fotrote, er ein reinsjukdom forårsaka av bakterien Fusobacterium necophorum og karakterisert ved eit hudsår og diffus betennelse i blautvevet i foten. Ved lengre tids sjukdom går betennelsen i fotknoklane og foten får ei karakteristisk klubbeform. Sjukdommen smittar særlig lett i samband med høg reintettheit under fuktige forhold. I tidligare tider med intensiv reindrift, da reinflokkane var små og dyra gjerne samla til mjølking o.a. på gjørmute plassar, var slubbo relativt vanlig, medan den ekstensive reindrifta med mindre reintettheit over mykje større område gjer at slubbo ikkje smittar så lett.   Les mer … Skjenneberg i kjent positur. Sven Skjenneberg (1923–2009) var en veterinær og reinforsker. Sven Karlsøn Skjenneberg ble født den 14. desember 1923 i Ogndal kommune som fra 1964 ble innlemmet i Steinkjer kommune på Innherred. Han fullførte Veterinærhøgskolen i Oslo i 1953. Storparten av det yrkesaktive livet sitt var han basert i Harstad kommune og dreiv med forsking på rein og reindrift.   Les mer …		Eksterne ressursar Reindriftsforvaltningen «Reindrift» på Store Norske Leksikon «Reindrift» på nettsidene til Landbruks- og matdepartementet   Kategoriar for Rein og reindrift ► Rein og reindrift ingen underkategorier   Andre artiklar Biđus Daniel Mortensson Den gamle villreinfangsten Fangstanlegg ved Gravranden, Lesja Fangstanlegg ved Storhøhalsen, Lesja Fangstanlegga i Gravdalen, Vågå Fangstminne ved Horjemsetertjønnene Gjeldsimle Julie Axman Kanefart Karasjoksamer Kulturminner fra reindrifta i Reisadalen Mjølkerein Muitalus sámiid birra Olaf Heitkøtter Raide Rein Reindrift Reindrift i Skottland Reindrift på Grønland Reindrift på Island Reinen på Sør-Georgia Reinflytting – minutt for minutt Reingjelding Reinheimen Reinost Sagelv helleristningsfelt Skuohpá Slubbo Svalbardrein Sven Skjenneberg Trio Tamreinlag A/L Øystein Mølmen