| Smakebitar fra artiklar
|
 Lars Kinsarvik: Armstol med treskurd og rosemaling. (2018) Lars Kinsarvik (fødd 8. september 1846 i Kinsarvik, død 21. juni 1925, same stad) vaks opp på garden Hus i Kinsarvik i Hardanger, i eit miljø som ga impulsar til rosemaling og treskurd. Han blei fengsla av dette og utvikla seg til kanskje si tids fremste treskjerar. Først med sete i Hardanger, seinare på Sunnmøre. I 1905 flytte Kinsarvik med familien til Ørsta. Grunnane til dette var nok fleire. Ein var at han ei tid hadde ikkje hadde så store innkomer, og hadde ansvar for ein stor familie: kone og fem barn.
Det var Andreas Austlid som overtalte Kinsarvik til å velje Ørsta. Austlid var skulestyrar på den nyss oppretta folkehøgskulen i bygda. Han hadde tidlegare vore lærar ved folkehøgskulen i Ullensvang. Der hadde Austlid og Kinsarvik blitt godt kjende, fordi Kinsarvik var sterkt medverkande til både oppretting og drift av skulen. I Ørsta fekk Kinsarvik arbeid som lærar ved Møre folkehøgskule. Samtidig hadde han inntekter av å vere ein mykje brukt foredragshaldar i ungdomslag og andre organisasjonar. Les mer …
 Tittelsida frå Billed-ABC-Bog for gode Børn. ::: Billed-ABC-Bog for gode Børn.
- See her, Barn lille! Vises dig,
- Hvor Dyr og andre Ting afbildes,
- Lær nu at læse skikkelig,
- Og blandt Bogstaver ej forvildes,
- Saa tidt du seer Figurerne
- Saa maa du paa hver Bogstav see.
- A a Abekatter.
- En Abekat blant Dyrene
- Meest findes liig et Menneske.
- B b Bjørnen.
- Naar Biørnen folk hver Sommer truer
- Hver Vinter han paa Labben suer.
Les mer …
 Lestebenken, aldrande og motteten. Der er ikkje noko årstal som kan sei noko om alder, men den er vel frå ein gong på 1800-talet. På forsida er eit hol. Det er nok ein pode frå seinare generasjonar som har funne bor og borvinde som skulle prøvast (2010) Lestebenken, tilårskomen, stutthalt og motteten (møllspist). Han har sikkert mykje å fortelja. Siste åra har han hatt eit tvilsamt opphald, vekkstua under taket i eit uthus. I yngre år var han, etter det som er fortalt, del av innventaret på kjøkkenet. Når benken var på kjøkkenet så må det sjåast i samanheng med slik det var før 1900, og kanskje ein del år etter også. Vinterkveldane var det berre kjøkkenet som var oppvarma. Det fall då naturleg at litt skoreparasjon vart gjort der.
Ledige stunder skulle nyttast.
Eit hol på framsida, kan tyde på at ein pode frå seinare generasjonar har styrt litt på eiga hand. Benken hyste (innheldt) sko-lestane, og det gjer han framleis. Tidlegare generasjonar laga sine «fotformsko» på desse lestane. Lest er altså ein mal eller modell, og den har litt ymse fasongar og fleire størrelsar. Kor elegant, - ja det er no opp til augene som ser. I tidlegare tider og til ut i 1950-åra, var det vel viktigast å ha sko. Les mer …
MB «Litleveiren» M 20 VA. Bygd på Bjørkedalen til Årset notlag som eigde og brukte båten så lenge den varte.
Båten hadde krum stamn og stemne/stemnestykke (mellomstykke frå fremste ende av kjølen skråande opp i 2 fots lengde til bakkant av framstamnen på ein 30-foting).
 MB Litleveiren set Landnota  MB Litleveiren M 20 VA slepar
Denne konstruksjonen, at stamnen starta langt bak under båten, var vanleg på gavlbåtar bygde til bruk med landnot. At kjølen vart kort gjorde båten rask å svinge/styre (når du jakta på fisk fylgde du ofte fjøra med lite klaring). Når du skulle drage fram nota var det viktig å kome godt fram i fjøra med båten slik at det vart lite klaring under nota for å berge fisk. Brukarane sa det ofte på denne måten: "Båten var god i fjøra". Ved bygging hadde den runde kjølforma den fordelen at det var lett å "få båten utyve", å gi den ein "rund bunkje" (rund i botnen med god berevne). Ulempa var at båten flaut så høgt i sjøen at den ikkje fekk "vatn på tvora (propellen)" når nota var i sjøen (lite last bak). Båtane var derfor ofte uberegnelege ved manøvrering utan last, propellen drog luft ved oppbakking og gikk i fjøra eller kaia med for stor fart. Var det fleire ombord samtidig såg ein ofte at ledige folk gjekk så langt bak på båten dei kunne når tida for oppbakking nerma seg for "å få vatn på tvora". Les mer …
Andreas Aarsetøy f. 1902 har skrive to stykke om Aarset notlag i Årbok 1976 til Sunnmøre museum s. 56 til 58. Det første gjev att eit dokument, «Overenskomst» frå 1897, som syner formalisering av samarbeidet etter «den gamle notlova» etter at notlaget har vore i drift i mange år. Det andre, «Notlaget frå Årset», syner kor nøgne dei var med kontraktar for drifta for ikkje å «ryke i tottane på kvarandre». Ved skriving av stykket har ein korrekturlese mot den orginale protokollen frå Årset notlag. Les mer …
|
|
|
| Sjå òg
|
|
|
|
|
| Kategoriar for Volda kommune
|
|
|
|
|
| Andre artiklar
|
|
|
|
|
|
