Forside:Nordmøre

LANDSDEL: Østlandet  • Sørlandet • Vestlandet • Midt-Norge • Nord-Norge FYLKE: Møre og Romsdal • Trøndelag DISTRIKT: Sunnmøre • Romsdal • Nordmøre • Fosen • Orkdalen • Strinda • Gauldalen • Stjørdalen • Innherad • Namdalen KOMMUNE: Hustadvika • Sunndal • Tingvoll • Gjemnes • Averøy • Kristiansund • Surnadal • Smøla • Aure • Heim • Rindal Om Nordmøre Kart over Midt-Noreg med det noverande Nordmøre markert i grønt. Nordmør (eldre namneform) eller Nordmøre (den vanlegaste namneforma i dag) er eit historisk landskap og ein region i Midt-Noreg. I nyare tid blir Nordmøre vanlegvis definert som dei noverande kommunane Aure, Averøy, Eide, Gjemnes, Halsa, Kristiansund, Smøla, Sunndal, Surnadal og Tingvoll i Møre og Romsdal og Rindal i Trøndelag. Historisk sett har Nordmøre lege under Frostating lagdømme (til dags dato) og Nidaros bispedømme (til Møre bispedømme vart oppretta i 1982). Frå 1500-talet til i dag har Nordmøre sortert under Trondheims len (til 1662), Trondhjems stiftsamt (til amtssystemet vart avvikla først på 1900-talet. Lokalt har Nordmøre vore eige futedømme (fogderi), og frå 1662 av har landskapet sortert under Romsdals amt, som frå 1689 av har inkludert Sunnmøre òg. Frå 1919 av har nordmørskommunane utgjort dei nordaustlegaste 40 % av Møre fylke, no Møre og Romsdal fylke. Av desse gikk Rindal kommune over til Trøndelag den 1. januar 2019.   Les mer ...   Smakebitar fra artiklar Ove Borøchstein (f. 16. juni 1949, d. 3. juni 2013) var ein lærar, musikar og forfattar med røter blant anna i det jødiske samfunnet i Kristiansund. I ungdomsromanen Svart natt (1994), der ei av hovudpersonane er av jødisk slekt, tok han blant anna opp problemet med nynazisme. Boka J : historien om kristiansundsjødene (2000) er ei fyldig skildring av det jødiske samfunnet i Kristiansund frå det vaks fram først på 1900-talet til det vart øydelagt av nazistane under andre verdskrigen.   Les mer … Satellittbilde av storparten av Nordmøre og Sør-Fosen med «finn»-namn markert. Det finst fleire stadnamn på «finn-» i Romsdal, på Nordmøre og i Sør-Fosen. Finn-namna har i alle fall fire etablerte hovudetymologiar: (1) Dei kan vise til ei landskapsform; (2) dei kan vise til ymse spesifikke typar vegetasjon; (3) dei kan vise til dei norrøne mannsnamna Finnr og Finni; og (4) dei kan vise til folkenamnet finn. Olav Rygh sett generelt slike namn i samband med dei lite bruka norrøne mannsnamna Finnr og Finni, men i seinare tid har det vorte vanligare å sjå ein del av desse namna i samband med samisk nærvere. Det siste er særlig tydelig i namn som «Finnhøtthaugen», der «finnhøtt-» viser til kåter eller gammar.   Les mer … «Fjordamerra» på utstilling i Geitbåtmuseet. Foto: Olve Utne «Fjordamerra» er ein kyrkjebåt frå Årvågsfjorden i Aure på Nordmøre som vart bygd i 1842. Båten, ein tverrskotta geitbåt av aurgjeldstypen med sju par årar, stod i mange år ute under eit provisorisk tak på Trøndelag folkemuseum - Sverresborg, men har seinare vorte flytta til Geitbåtmuseet på Engjan i Valsøyfjord i Halsa kommune på Nordmøre. Nybygde kopiar av «Fjordamerra» inkluderer «Fjordamerra» (1996), som vart bygd av Gunnar Eldjarn og Arne Terje Sæther på oppdrag for Aure historielag, og «Halsabrura», som vart bygd av og for Geitbåtmuseet i 1997.   Les mer … Foto: ukjent Iver Rasmussen Eide (født på Stene på Averøya 10. april 1874, død på Eide på Nordmøre 2. januar 1951) regnes for å være grunnleggeren da steinindustrien på Eide hadde sin start i 1904. Iver Rasmussen Eide ble i 1936 tildelt Kongens fortjenestemedalje i sølv for sin innsats. Etter bybrannen i Ålesund, natt til lørdag 23. januar 1904, ble det bestemt at byen skulle bygges opp i et ikke brennbart materiale. Det var foranledningen til steinindustrien på Eide. Etterhvert ble det levert mye stein til gjenoppbygningen av jugendbyen.   Les mer … Eilert Moe (1879–1936) var ein lærar, dialektforskar og målmann frå Rindal kommune på Nordmøre. Eilert Pedersen Moe vart fødd fredag 3. januar 1879 og døypt i Rindal kyrkje søndag 2. februar same året som son av skulelærar Peder Magnussen Moe (f. 1854), som opprinneleg var frå Stjørdalen), og Marit Evensdtr., f. Onsøyen, som opprinneleg kom frå Buvika i Skaun kommune. Eilert utdana seg til lærar ved Tromsø seminar og tok deretter skulepostar i Soknedalen og Meldalen føre han fekk lærarpost i Romundstad krets i Rindal kommune, der han vart verande resten av livet.   Les mer … Skor av komagtypen frå Ertvågsøya i Aure kommune på Nordmøre. Foto: Erlend Leirdal Den samiske historia på Nordmøre (inkludert Sunndalsfjella/Dovre) og i Sør-Fosen (i tydinga Agdenes/Snillfjord/Hemne-området og øyane utanfor) er foreløpig lite kartlagt. I 2006 vart det funne fire aernieh (sørsamiske eldstader) med tilhørande båassjoeh, så vel som bl.a. mange fangstgroper for rein ved Aursjøen i fjella mellom Sunndal og Lesja. Ulike skikt av trekolet i eldstadene er datert til ymse tidspunkt i perioden frå 600-talet til kring begynnelsen av 900-talet. Vi veit at det har vore sørsamisk reindrift i Trollheimen og på Fosenhalvøya i lange tider, og vi har òg dokumentasjon på reindrift kring Hemnkjølen og så langt vest som fjellområda mellom Valsøyfjorden i Halsa kommune og Bøverdalen i Surnadal kommune. I Aure og Smøla kommunar er det først og fremst i stadnamna at den samiske delen av lokalhistoria kjem til synes. På Veiholmen er det òg gjort éit vesentleg arkeologisk funn: ein vevspjelk eller vevkam i horn med typisk sørsamisk ornamentikk, stildatert til kring 1200—1500 evt.   Les mer …		Bibliografi: Nordmøre Arbeidsoppgåver   Eksterne ressursar ORKidéportalen - Ordfører- og Rådmannskollegiet for Nordmøre (ORKidé) er eit formalisert samarbeid mellom dei 11 kommunane på Nordmøre. I tillegg deltek romsdalskommunane Nesset og Fræna i IKT-samarbeidet. Nordmøre Museum - den overordna stiftinga for musea i dei 11 nordmørskommunane. Norsk Skipsfartshistorisk Selskap Nordmøre Nordmøre og Romsdal kjøretøyhistorisk klubb (NRKK) Bildearkivet for Nordmøre og Romsdal Fosnaporten.no - ein nettstad med historier og bilde frå Nordmøre. Nordmøre Mållag Nordmøre Ungdomslag Nordmøre spel- og dansarlag Kristiansund og Nordmøre turistforening Kristiansund.com - alt for Nordmøre   Kategoriar for Nordmøre ▼ Nordmøre ► Aure kommune ► Averøy kommune ► Fjordruta ► Geitbåter ► Gjemnes kommune ► Kr. Halse: Folkemusik fraa Nordmøre (1907) ► Heim kommune ► Hustadvika kommune ► Kristiansund kommune ► Nordmøre museum ► Nordmørslystringer ► Rindal kommune ► Smøla kommune ► Sunndal kommune ► Surnadal kommune ► Tingvoll kommune ► Trollheimen   Andre artiklar Adolf Otto Angell Asbjørn Aarnes Brattvær kommune Bremsnes Bremsneshola Bruhagen Christiane Anna Wüllner D/S «Framnæs» (1908) Dalan (Aure gnr 225/9) Ephraim Wolff Koritzinsky Erik Almhjell Fløvalsvatnet Gressetbåten (aurgjeldgeit 1853) Hans Kristiansen (1913–2015) Hans Nobel d.e. Hans T. Gimnæs Hemne kyrkjelege fellesråd Høybåre Indre Nordmøre prosti Jekter og vengbåtar på Nordmøre Konrad Aandal Kornstad kommune Kristiansund kommune Kulisteinen Kåpomn Lars Trondsson Vestad Liste over artikler om Hustadvika kommune Markus Elias Schmedling Minnesmerket over kristiansundsjødane Mjosundet Neptunus (jakt) Ola Frislid (tannlege) Ola Årsund Olaf Andreas Simonnæs Ole Andreas Lindeman Ole Jonsen Gravem d. y. Otto Ludwig Ove Borøchstein (1949–2013) Peder Thams Buschmann Pirachanna Kugathasan Reinslia (Halsa) Romsdalsgeit Skolehistorie for Averøy Tobias Borthen (1882–1969) Trollheimen Trondheimsleia Tyrhaug fyrstasjon Ungdomshuset Strandtun William Leslie «Fjordamerra» (1842)