Forside:Sunnmøre

LANDSDEL: Østlandet • Sørlandet • Vestlandet • Midt-Norge • Nord-Norge FYLKE: Rogaland • Vestland • Møre og Romsdal • Trøndelag DISTRIKT: Sunnmøre • Romsdal • Nordmøre KOMMUNE: Vanylven • Sande • Herøy • Ulstein • Hareid • Volda • Ørsta • Stranda • Fjord • Sykkylven • Sula • Giske • Haram • Ålesund TIDLIGERE KOMMUNE: Norddal • Skodje • Sandøy • Stordal • Ørskog • (Hornindal) Om Sunnmøre Kart over Sunnmøre, med Nordre og Søre Sunnmøre markert. Sunnmøre er den delen av Møre og Romsdal fylke som ligger lengst sørvest. Tidligere var dette Søndmørs fogderi. Sammen med de to landskapene og tidligere fogderiene Romsdal og Nordmøre danner Sunnmøre fylket Møre og Romsdal. Landskapets natur domineres av mange øyer, Sunnmørsalpane og lange og trange fjorder (blant annet Geirangerfjorden som befinner seg på UNESCOs verdensarvliste).   Les mer ...   Smakebitar fra artiklar Olaus Johannes Fjørtoft som ung Foto: Ukjent, hentet fra Haram 1975. Olaus Johannes Fjørtoft (født 19. januar 1847 i Haram, død 21. mai 1878 i Kristiania) var journalist, publisist og politisk agitator, kanskje den mest radikale i Kristiania i første del av 1870-årene. Olaus Johannes Fjørtoft vokste opp på gården Hardhaugvik på Flemsøya i Haram. Faren var omgangsskolelærer før han ble lensmann. Fjørtoft gikk på Borgerskolen i Ålesund 1859–1861 og deretter på Molde Lærde og Realskole 1861–1866, men måtte slutte begge steder fordi han kom i konflikt med ledelsen på grunn av sine radikale meninger. Han reiste deretter til hovedstaden og begynte på Heltbergs studentfabrikk. Han var hjelpelærer i matematikk samtidig som han leste til examen artium, som han tok i 1869.   Les mer … Venstre del av antependiet i Volda kyrkje Foto: Fredd Brekke/Volda Husflidslag 100 år Kunstvevaren Birte Oline Flote (1866 – 1952) voks opp på garden Flote i Folkestadbygd i Volda kommune. Ho viste tidleg interesse for veving og alt som knytte seg til dette. Gjennom skolering og eige arbeid utvikla ho seg til ein kunstvevar på høgt nivå. Ho kom til å bety mykje for husflidsarbeid i samtid og i ettertid, i Volda og mykje vidare.   Les mer … Nøre Bjørkedalen Foto: Arnfinn Kjelland Bjørkedalen er eit bygdelag lengst sør i Volda kommune på grensa mot Nordfjordeid og Sogn og Fjordane. Bygda er dominert av Bjørkedalsvatnet, og består av matrikkelgardane Søre Bjørkedalen, Eidseflot, Løset, Helset og Nøre Bjørkedalen.   Les mer … Jarnes & Krokå rundt 1960. Jarnes & Krokå Møbel- og Trevarefabrikk var ein møbelfabrikk i Sykkylven. Utgangspunktet til verksemda var trappeverkstaden som Karl J. Jarnes dreiv. Sonen til Karl, John K. Jarnes, fekk med seg svogeren Per Krokå, og saman kom dei i gang med trappe- og møbelproduksjon i huset til Karl J. Jarnes frå januar 1947. Dei delte oppgåvene slik at Per Krokå fekk ansvaret for trappeavdelinga, medan John Jarnes tok seg av møbelproduksjonen. Det gjekk ikkje lang tid frå den formelle skipinga, tidleg i 1947, før verkstadlokala i bustadhuset til Karl Jarnes vart for trange. For å bøte på plassmangelen leigde dei to kompanjongane ei tid snikkarmaskiner ved J.E. Ekornes Fabrikker. Delane vart frakta med hest frå Ekornes-fabrikken til kjellaren på Jarnes.   Les mer … Draging av båt med Storebåtsvogna. Båten er ein 40 fots dekksbåt som seinare fekk ein liten motor og gjekk i fart på Austefjorden. Pga. liten fart fekk båten tilnamnet «Bondepinå». Foto: Johan J. Nerbøvik Storebåtsvogna i Bjørkedalen i Volda er kanskje Noregs einaste hestetrekte båtvogn bygd med statstilskot. Bakgrunnen for tiltaket var utviklinga i fiskerinæringa på kysten sist på 1800-talet, særleg overgangen til større båtar og dei problema båtbyggjarane i Bjørkedalen hadde med transportvegen ned til Kilsfjorden og sjøen. Bjørkedalingane kunne sjølvsagt bygge større båtar, men det å frakte dei på den gamle vegen vart vanskelegare og vanskelegare. Dette behovet var medverkande til at det vart bygd ny, telefri veg ned til Kile sist i 1870-åra.   Les mer … Sunnmørsåttringen til Sunnmøre museum under segl i juni 2005. Foto: Andreas Vartdal Sunnmørsbåt er fellesnemninga for den gamle bruksbåten på Sunnmøre og ytre og sørvestre delar av Romsdal. Som havbåt var han i bruk fram til om lag 1880. Mindre båtar vart bygde inn på 1900-talet. Sunnmørsbåtane er klinkbygde og har både årar og segl. Dei er særleg kjenneteikna av skroget, som mesta alltid er snidbetna, og det asymmetriske råseglet.   Les mer …		Bibliografi: Sunnmøre   Kategoriar for Sunnmøre Sunnmøre Fjord kommune Giske kommune Haram kommune Hareid kommune Herøy kommune (Møre og Romsdal) Sande kommune Stiftinga Sunnmøre Museum Stranda kommune Sula kommune Sunnmørsbåter Sykkylven kommune Ulstein kommune Vanylven kommune Volda kommune Ålesund kommune Ørsta kommune   Andre artiklar Reinheimen Astor Furseth Holtstua (Stordal) Thorkel Jonassen (1839-1921) Høgsteinen fyrstasjon Olaus Alvestad MB «Ekvator» Sunnmøre Tamilsk Kultur Forening Andreas Hareide Brugdefangst Sivert Olsen Enok O. Simonnæs MB «Notøybuen» Hans Jørgensen Høgh Knut Bjørgaas Liv Sødal Austefjord Museum Gerhard Kjølås Gustav Jemtegaard (1878–1962) Seksring (Sunnmørsbåt 1800-tallet) Hjørundfjordbåten (trerøring 1850) Sykkylven indremisjon Sykkylven storband Straumgjerde Kurvvarefabrikk Jarnesbåtane Velledalen Olav P. Eidem Striefabrikk Hoff & Co. N. Roald & Co. Møbelverksted Torleif Tandstad