 Kornmagasinet i 2009. Foto: Arnfinn Kjelland er eit friluftsmuseum på Lesja. Det ligg i Lesja sentrum like ved Lesja kyrkje.Arbeidet med å få til eit bygdetun i Lesja tok til på vårparten i 1957. Da skulle Lesja kommune selje Hauje, der det hadde vore gamleheim. Ola Skotte og Per R. Einbu skreiv da til heradsstyret og bad om at tre hus: kornmagasinet, ei tørkestugu og ei bekkjekvern vart teke unna salet og brukt som start på eit bygdatun. Les mer …
 Utsyn over Aursjømagasinet 2005. Det var ein stad her ulykka skjedde. var ei frykteleg hending knytt til Aurautbygginga på Dalsida i Lesja. Eit arbeidslag på 11 mann dreiv med stikking av vegen som var under bygging opp frå Aura i Bøgrende fram til Gåsbue skulle avslutte arbeidet og fraktast over Gautsjøen med båt til Sørhella, ei strekning på 8–9 kilometer. Båten var ein sju meter lang open trebåt, ein fløytingsbåt, med påhengsmotor. Veret var fint og det var omtrent vindstille. Kva som hende denne septemberdagen, veit ingen. Fleire av karane var flinke til å symje, men ingen kom fram til Sørhella. Dagen etter, fredagen, var det gråvér, vind og skodde. Oppsynsmannen på veganlegget, Anton Mikkelsen, rodde da utover og støtte rett på båten, som flaut med baugen i veret. Les mer …
 K.G. Wågen vart gjerne midtpunktet der han var til stades. Her (med tversoversløyfe) frå eit konfirmasjonsselskap i Skjåk i 1963. Foto: Kristian Hosar. (fødd 9. september 1891 i Tingvoll, død 10. september 1982 i Skjåk) var lærar, underoffiser og lokalpolitikar. Han verka det meste av sitt vaksne liv i Skjåk. Der markerte han seg sterkt som kommunist på 1920-talet. Han gjorde mykje for å betre skulestellet i bygda, og har mykje av æra for at det kom i gang realskule i Lom og Skjåk. Han var målmann, og arbeidde for språkskifte til nynorsk i kommunen. I april 1940 stilte han som befal for lokale frivillige til motstand mot invasjonstroppane. Under okkupasjonen vart han arrestert og send til Kirkenes under læraraksjonen. Han vart også arrestert av Gestapo ved eit seinare høve. Wågen var handlekraftig, etter måten sjølvmedviten og hevda klåre meiningar. Han må seiast å ha vore ein omstridd person i Skjåk, iallfall i tida før krigen. Det hekk mykje saman med dei radikale politiske haldningane hans, men også med sider ved hans personlege livsførsel som folk ikkje tykte høvde så godt til hans rolle som kyrkjesongar, lærar og barneoppdragar. Les mer …
Brev frå Lesja til Amerika er avskrift av ei samling brev sendt til Lars Jøraandstad (1873–1941) i Nord-Amerika fra hans mor Anne (1846–1907), far Jakob (1824–1907), søsken Hans (1874–1965), Marit (1877–1951) og Johannes (1879–1918) og svoger Jonas Thøring (g.m. Marit, 1876–1950) på Lesja. Se Bygdebok for Lesja bd. 2 s. 214.
Lars Jøraandstad var tredje barn av Jacob og Anne Jøraandstad og den eldste av de seks som vokste opp. Han var født i 1873 og emigrerte som den første i søskenflokken til USA i 1897, bare 24 år gammel. I de etterfølgende år mottok han en rekke brev fra foreldre, søsken og en svoger i Norge. Noen av disse (kanskje de fleste, men neppe alle) tok han vare på, og det har også etterkommende generasjoner i to ledd gjort. Les mer …
 Raumabanen med Dønttinden, sett fra BrudeFoto: Halvard Hatlen er en 114,2 kilometer lang jernbanestrekning, danner en sidebane fra Dovrebanen og går fra Dombås i Oppland fylke ned til Åndalsnes i Møre og Romsdal fylke. Jernbanen passerer under Trollveggen og Romsdalshorn. Ved Verma krysser banen dalen over Kylling bru. Banen har 32 bruer og seks tunneler. Den er ikke elektrifisert, og det kjøres med dieselmateriell.
Raumabanen er den eneste jernbanen i Møre og Romsdal. Opprinnelig var det 12 stasjoner og holdeplasser langs linjen, men krav til raskere reisetid og et bedre utbygd veinett har bidratt til at flere av stasjonene er nedlagt. I dag er kun endestasjonene Åndalsnes og Dombås betjent. Stasjonene i mellom, Marstein stasjon, Verma stasjon, Bjorli stasjon og Lesja stasjon, kan gjøres betjent for kryssing av tog. Lesjaverk stasjon er en holdeplass. Stasjoner med mulighet for påstigning i dag er endestasjonene, og Bjorli, Lesjaverk og Lesja. Det er ikke billettsalg på noen av stasjonene. Om sommeren kjøres det egne turisttog. Fra 1993 til 2007 var disse kjørt som veterantog med damplokomotiv. Les mer …
Sagelva Vasskraftsenter er eit anlegg bygd og drive av Brøste-Stueflotten Kulturlag omkring Brøstsaga. Det ligg ved vegen inn over mot Brøstdalen, der den gamle Sagelva renn nær fylkesgrensa mellom Oppland og Møre og Romsdal. Oppbygginga av arbeidet
starta i 1999, og det blir brukt til å vise, demonstrere og forklare viktige sider ved næringsutviklinga ikkje berre i Lesja og Romsdalen, men i heile landet i dese siste 500 åra.
Markeringa av kulturminnedagen 13. september gav arrangørane den nasjonale kulturminnedagens pris for 2009, sjå kulturlaget.
Anlegget i ein større samanheng
Under omvisingar prøver ein gjerne, etter å ha vurdert tilhøyrarane, å plassere anlegget i ein større samanheng. Da kan ein gå tilbake til den perioden der folketalet i Noreg var på det lågaste, først på 1500-talet, der det ikkje budde fleire enn mellom 150.000 og 180.000 menneske i heile landet (dei noverande grensene). Folketalet hadde stupt drastisk etter Svartedauden, gamal dyrka mark hadde grodd att i alle fall i utkantstrøk og fjellbygder som Lesjaskogen var sannsynlegvis heilt fråflytt.
Da voks skogen opp ikkje berre i innlandet, men òg langs heile kysten stod tømmeret på rot heilt ned i fjøresteinane.
I denne perioden skjedde det òg store endringar i økonomi og befolkning særleg i Nordvest-Europa. Spania og Portugal hadde starta utforskinga av «den nye verda», og England, Skottland og Nederlanda følgde etter med raskt aukane urbanisering. Denne utviklinga kravde byggematerial, og dermed vart det norske tømmeret ei lett tilgjengeleg og ettertrakta vare. Prosessen starta kanskje med den såkalla skottehandelen, som utvikla seg vidare langs kysten både aust- og nordover.
Denne handelen med norsk trelast var avhengig av ein teknologiske nyvinning, oppgangssaga, for i alle fall langs mesteparten av kysten var det lett tilgjengelege kraftkjelder i form av vassdrag; elver og åer, som kunne drive den nye, effektive teknologien. Desse kan godt vere heilt eller delvis kunstige, og det er mange som har namnet Sagelva rundt om i landet.
Framveksten av saganlegget
Det er usikkert når anlegget her vart etablert, men det var sannsynlegvis i samband med ei vanskeleg tid for Lesja jernverk kring 1720. Jernverkseigaren, Reinholdt Ziegler, bad i alle fall i 1721 om eit tingsvitne som kunne stadfeste at han hadde behov for å drive ei sag under garden Stuguflotten.[1] Her spurte Ziegler «tilstædeværende Almue, saa vel og udi Særdeleshed af opsidderne paa Raanaa, Bjørlien og Enneboe» om 1) om dei skogstrekningane som høyrde til Rånå, Stuguflotten og Bjorlie, men som ligg i sirkumferensen til verket, var brukbare til verkets bruk som trekol eller setteved, og 2) om denne skogen på annan måte enn ved å bli levert til den saga som alt stod på Stuguflotten kan kome Kongen eller oppsitjarane til nytte. Til dette svarte 'bøndene' nei, vegen frå desse skogstrekingane til verket var så lang og «besværlig» at det ikkje var råd å frakte trekol eller setteved dit, og at skogen som dei tre gardane åtte «af ælde og Vind omfalder og forraadner» slik det var, viss dei ikkje fekk høve til å «imot billig betalning» fekk levere tømmer til eigaren av saga på Stuguflotte.
Ziegler hadde i 1719 bygsla halve Stuguflotten av eigaren, som var Oslo Hospital etter skøyte frå den tidlegare jernverkseigaren Jørgen Fillipsen. Det er ikkje usannsynleg at verkseigaren bygsla garden nettopp av omsyn til den saga som ifølgje tingsvitnet alt stod på garden.
Dei enkelte delane
Sirkelsag
- Rekonstruksjon av Brøstsaga slik ho var i 1934, vassdrive sirkelsag med undervasshjul.
Oppgangssag
Tradisjonell gardskvern
- Kopi av tradisjonell gardskvern med liggande vasshjul og kvernstein frå Selbu.
- Referanse til Norgeshistorie.n om kor viktig det daglege brød var.
Illegal kvern frå andre verdskrig
- Kvern frå 1942 med elektrisk motor, opphavleg montert i skjul på Stuguflotten og brukt til ulovleg maling av korn under andre verdskrigen.
Stampe
- Kopi av vassdrive stampe frå Stuguflotten, opphavleg oppsett midt på 1800-talet. I slike stamper behandla ein vadmel. Denne har fire stampestokkar.
Kol- og tjærebrenning
Kunstig kanalsystem med nåledammar
- Kanalsystem med fleire vassrenner, den største på 40 m lengde og med 6,6 m fall. Systemet har fleire nåledammar og luker for kontroll av vatnet, som blir overført frå Asbjørnsåe til Sagelva gjennom Teppa, eit rekonstruert tradisjonelt inntakssystem som både sikrar minstevassføring og avgrensar vassføringa under flaum.
Moderne minikraftverk
- Eit moderne minikraftverk ovafor anlegget med ein maksimumsproduksjon på 640 kW. Les mer …
| 
